Guatr nedir?
Guatr, tiroid bezinin büyümesidir. Tiroidin büyümesine neden olan pek çok guatr sebebi ve pek çok guatr tipi bulunmaktadır. Tiroid bezinin bulunduğu yerden aşağıya doğru, göğüs kafesinin içerisine doğru büyümesine substernal guatr veya retrosternal guatr denir. Bu hastalarda guatr bazen akciğerler arası boşuk olan mediastene doğru büyüme gösterir.
Substernal guatr hastlarında çoğu zaman semptom görülmese de, yemek borusu, trakea ve göğüs damarlarına baskı belirtileri oluşabilir. Yutma güçlüğü, nefes darlığı ve hatta çarpıntı gibi şikayetlerle hekime başvuru olabilmektedir. Bazı hastalarda tiroid kanseri tablosu ile de tespit olabilmektedir.
Substernal guatr kitlerinin çoğu benign multinodüler guatr şeklindedir. Ancak bazen aynı bezin substernal uzantısında karsinom gelişmiş olabilir. Substernal guatr tablolarında %25 oranında malignite gelişme riski vardır.
Substernal tiroidektomi
Substernal guatr durumlarında, etraf dokulara baskı varsa, kozmetik bozukluğa sebep oluyorsa veya malignite düşünülüyorsa tedavi cerrahidir. Etraf doku ve organlara baskı olması acil cerrahi tedavi uygulanmasına sebep olur.
Solunum problemleri olmayan asemptomatik hastalar izlenebilir. Ancak genç hastalarda malignite riski daha yüksek olduğu için cerrahi tedavi gerekir.
Hastanın muayenesinde, ellerini başının üzerine kaldırması istenir. Bu hareket ile hastada yüz kızarması, boyun damarlarının genişlemesi ve hatta trakeanın sıkışmasından stridora neden olan bir tablo görülürse Pemberton işareti pozitif kabul edilir. Bu hastalarda cerrahi tedavi uygulanır.
Substernal tiroidektomi öncesi hastanın tiroid fonksiyonları incelenir. Ayrıca bilgisayarlı tomografi ve diğer görüntüleme yöntemleriyle guatrın sınırları değerlendirilerek cerrahi yöntem kararlaştırılır. Tiroid ultrasonografisi veya manyetik rezonans görüntüleme de kullanılabilir.
Bu hastalarda genellikle nüksü önlemek için total tiroidektomi yapılır. Substernal tiroidektomi ameliyatlarında komplikasyon ihtimali, klasik servikal tiroidektomi ameliyatlarına oranla daha fazladır. Klasik, ameliyat sonrası komplikasyonlar beklenir.
Substernal tiroidektomi yapılan hastaların, eşlik eden hastalıklarının değerlendirilmesi önemlidir. Gerekirse cerrahi sonrası alınan dokudan patolojik inceleme yapılabilir. Malignite tespit edilen hastalarda ek kontroller, radyoterapi veya cerrahi operasyon esnasında müdahale gerekebilir.
Ameliyat sonrası gelişebilecek kalıcı hipotiroidizm veya paratiroidizm gibi tablolar için hazırlık yapılır. Substernal tiroidektomi cerrahisi sonrası ses kısıklığı gibi bazı komplikasyonlar daha fazla görülmektedir. Bu durum kalıcı ses kısıklığına da neden olabilir.