TRH nedir?
Tirotropin salıverici hormon (TRH) beyinde hipotalamustan sentezlenir. Doğrudan hipofiz bezine iletilir. Hipofiz bezinde tiroid stimule edici hormon (TSH) sentezini ve salgılanmasını kontrol eder.
Hem hipotalamusta ve hem de hipofiz bezinde TRH ve TSH salgılanmasını T3 tiroid hormonu baskılar. T3, troid hormonlarının aktif formudur.
TRH hipofiz bezine ulaştığında TSH ve prolaktin salgılayan hücrelerdeki reseptörlerine bağlanır ve uyarıyı başlatır.
TRH ve TSH salgılanması sürekli olmayıp aralıklı salgılanan bir durumdur. Bu sirkadyen ritm olarak da ifade edilir. Bu salgılanma genellikle geceyarısı ile sabah saat 04:00 arasında pik yapar.
Beyinde hipotalamusu etkileyen hastalıklar veya hasarlarda TRH salgılanması baskılanabilmektedir. Bazı konjenital hastalıklarda da TRH salgılanması baskılanabilmektedir. Beyni etkileyen ve beyin hücrelerinde birikimlerle yer işgal edebilen bazı metabolik hastalıklar ve toksik maruziyetlerde de TRH salgılanması baskılanabilir.
Diğer taraftan TRH, hipotalamus dışında pankreas adacık hücreleri, gastrointestinal sistem, plasenta, kalp, prostat, testisler ve overlerde de bulunmaktadır. Bu hipotalamus dışı TRH kaynaklarındaki TRH üretimi T3 tarafından baskılanamaz.
Tirotropin salgılatıcı hormonun fonksiyonları
- Tiroid bezinin kendisinde tiroid hormonlarının üretimini düzenleyen TSH’nin oluşumunu ve salınımını düzenler.
- Vücudumuzdaki enerji homeostazı , beslenme davranışı, ısı üretimini , metabolik hız, nöromüsküler fonksiyonlar, kalp atış hızı ve otonomik düzenleme dahil olmak üzere çeşitli fonksiyonları kontrol etmekten sorumludur.
- Hipofiz bezinden başka bir hormon olan prolaktin salınımını uyarabilir ve ayrıca sinir sistemi dokularında bir nörotransmiter görevi görür.
- TRH esalgılanması, beynin uyarılma ve beslenme merkezlerini etkileyerek uyanıklığa ve iştah kaybına neden olur.
TRH yetersizliğinde oluşan belirtiler nelerdir?
- Yorgunluk
- Kilo almak
- Üşümek
- Uyuşukluk
- Kuru cilt
- Saç kaybı
- Kas krampları ve/veya kaslarda zayıflık
- Depresyon
- Ses kısıklığı
- İşitme kaybı
- Kabızlık
- Adet düzensizliği
- Göz çevresi şişliği
TRH yetersizliği dolaylı olarak tiroid hormonlarının yetersizliğine neden olmaktadır. Bu sebeple de hipotiroidizm belirtileri görülmektedir.
TRH yetersizliği nasıl tespit edilir?
TRH testi rutin testlerde sık kullanılmayan bir testtir. Hastanın TRH yetersizliği hipotiroidizmin sebebipnin araştırılması esnasında tespit edilebilir. Hastanın normal kan testinde TRH ve tiroid hormonları seviyesi kontrol edilir ve akabinde damar yoluyla TRH enjeksiyonu yapılarak tekrar TRH ve tiroid hormonları seviyesi karşılaştırılır.
TRH yetersizliğinin tedavisi nasıldır?
TRH yetersizliği hipotiroidizme ve dolayısıyla tiroid hormonlarını yetersizliğine neden olduğundan, TRH eksikliğinin tedavisi de doğal olarak hastaya tiroid hormonları verilerek replasman tedavisi yapmaktır. TRH yetersizliği başka bir neden olmadığı sürece prognozu iyi bir durumdur. Hastalar tiroid horomon replasmanı ile normal hayatını sürdürürler.