Tiroidektomi
Tirodektomi tiroid bezinin cerrahi yollarla çıkartılmasıdır. Tiroid bezinin tamamının çıkarılmasına total tiroidektomi, bir kısmının çıkartılmasına parsiyel tiroidektomi denir. Tiroidektomi genellikle tiroid bezinin ertaf dokulara baskı yaptığı, aşırı büyüme sonucu tiroid hormon seviyesinin kontrolünün zorlaştığı, tedaviye cevap vermeyen hastalıkların görüldüğü, büyümeden kaynaklanan malignite risklerinin oluğtuğu veya zaten tümör dokusu gelişmiş olan tiroid bezinin alınması gerektiği gibi durumlarda yapılır. Tiroidektomi çoğunlukla açık cerrahi yöntemlerle yapılır.
Tiroid bezi tiroid hormonlarının salgılandığı en büyük endokrin organımızdır. Tiroid hormonları ise vücudumuzda son derece kompleks fonksiyonlara sahip hormonlardır. Tiroid bezinin arkasında, ona yapışık vaziyette dört adet paratiroid bezi bulunur. Paratiroid bezleri de paratiroid hormon salgılarlar.
Tiroid bezi bulunduğu konum sebebiyle kritik bir bölgededir. Etrafı onlarca kas, ana damarla ve sinirler, yemek borusu ve soluk borusuyla çevrilidir. Başa ve akciğerlere yapın olması da bu hassasiyeti artırmaktadır. Etrafında yoğun kan dolaşımı ve lenfatik ağlar mevcuttur. Tiroid bezinin kendisi de çok yoğun bir kan dolaşımı ağına sahiptir.
Tiroidektomi hangi durumlarda yapılır?
Tiroidektomi özetle aşağıdaki şartlar oluştuğunda yapılabilir:
- Tiroid nodülleri
- Hipertiroidizm
- Guatr ve Graves hastalığı
- Diferansiye (papiller veya foliküler) tiroid kanseri
- Medüller tiroid kanseri (MTC)
- Anaplastik tiroid kanseri
- Primer tiroid lenfoması
- Tiroidin tüm iyi huylu ve kötü huylu tümörleri
- Toksik adenomlar
- Doku biyopsisi elde etmek için
- Ekstratiroidal primer kanserden (en yaygın olarak renal hücreli ve akciğer kanseri) tiroide metastazlar olduğunda
Bazı tiroid nodülleri ve kanserlerinde kısmi tiroidektomi yapılması da önerilebilmektedir. Tiroidektomi gerekçeleri hastanın kliniği, tiroid hormon profili, semptomlar, görüntüleme yöntemleri ve diğer uygun görülen araştırmalar neticesinde kararlaştırılır.
Bazı durumlarda tiroidektomi yapılamayabilir. Örneğin anaplastik tiroid karsinomunun bazı durumlarında tiroidektomi yapılamadığı dönemler olabilir. Ayrıca hastada hemostaz dengesinde sorun yaşanan masif guatr veya yaygın substernal guatr varsa tiroidektomi yapılamayabilir. Bazen de hastada hemostaz dengesizliği ile beraber lokal olarak ilerlemiş karsinom, Hashimoto veya Graves hastalığı varsa tiroidektomi yapılamayabilir.
Tiroidektomi öncesinde, tiroid ultrasonografisi ile tiroidin yapısı ve etrafı incelenir. Etraf dokuları incelemek için bazı durumlarda bilgisayarlı tomografi veya manyetik rezonans görüntüleme yaoılabilir. Bazı tiroid kanserlerinde PET görüntülemesi de yapılabilir. Göğüse baskı veya müdahale değerlendirmesi için göğüs bilgisayarlı tomografisi yapılması gerekebilir. Aynı zamanda hastanın tiroih hormon profil ve tiroid antikorları incelenebilir. Bazı hastalarda genetik testler de gerekli olabilir.
Tiroidektominin olası komplikasyonları:
- Kanama (Şiddetli kanamalar hava yolu sıkışmasına neden olabilir ve yaşamı tehdit edebilir)
- Hipoparatiroidizm
- Laringeal sinirin yaralanması (ses kısıklığına neden olur, vakaların <%1’inde kalıcı olabilir)
- Ameliyat sonrası enfeksiyon ( %6)
- Yemek borusu yaralanması
- Trakeal yaralanma
- Horner sendromu
- Yutma güçlüğü
- Chyle sızıntısı