Serviks kanserine (Rahim ağzı) genel bakış

Serviks kadın üreme sisteminin bir parçası olup rahmin altında yer alır. Genellikle 2-3 cm uzunluğundadır. İçinden geçen dar kanala servikal kanal denir ve rahmi vajinaya bağlar. Önden mesane ile komşudur.  

Serviksin rahime yakın kısmına endoserviks denir. Bu bölge salgı yapan kolumnar epitel hücrelerinden zengindir. Serviksin vajinaya yakın bölgelerine eksozerviks denir. Bu bölge squamöz hücrelerden zengindir. Her iki bölgenin ortası transformasyon bölgesidir. Çoğu kanserin başlangıç bölgesi bu bölgedir. 

Serviksin rahime yakın bölümlerinde yapışkan bir sıvı olan servikal mukus üretilir. Serviksin ve ürettiği sıvının yapısı adet döngüsüne, hamileliğe, doğum yapma durumuna göre farklılıklar gösterir. Serviks ve servikal sıvı rahim öncesi bir bariyer vazifesi görür. Dışardan gelen ajanlara yönelik tıkaç işlevi yapar, salgıladığı mukus içerisine hapseder. Mukus tıkaç hamilelik esnasında fetusun korunması açısından da önemlidir. Squamöz hücreler vajen pH’ının düzenlenmesinde görev alır. 

Serviks hücrelerinin çeşitli nedenlerle anormal büyümesine bağlı olarak serviks kanseri gelişir. Kadınlarda meme kanserinden sonra ikinci sıklıkla görülen kanser türüdür. Çoğunlukla 30 yaş üzeri kadınlarda görülür. En fazla sorumlu tutulan faktör HPV enfeksiyonlarıdır. 

Serviks kanseri kadınlarda önemli bir ölüm nedenidir. Yapılan çalışmalar dünyada her iki dakikada bir kadının serviks kanseri nedeniyle hayatını kaybettiğini ortaya koymaktadır.  

Serviks kanserlerinde erken tanı hayat kurtarıcıdır. Bu nedenle belirtiler ortaya çıkmadan önce tanı konulması faydalıdır. Erken dönemde tanı koymak amacıyla tarama testleri uygulanmaktadır. Gittikçe artan tarama testleri, düzenli kayıt sistemi, gelişen tanı ve tedavi yöntemleri ile ölüm sıklığı azalmaya başlamıştır.  

Serviks kanseri türleri: 

Serviksin iki tür kanseri vardır. Bunlar: 

• Squamöz hücreli karsinom: En sık görülen serviks kanseri türüdür. Ekzoserviks hücreleri kaynaklıdır.  
• Adenokarsinom: Serviks kanserlerinin %10-15 kadarını oluşturur. Serviks kanalını döşeyen hücrelerden kaynaklanır. 

Az bir kısım vakada adenosquamöz kanserlere rastlanabilir.  Serviksin daha nadir görülen, çoğunlukla diğer organlardan kaynaklanan kanserleri melanoma, lenfoma ve sarkomalardır.  

Serviks kanseri seyri:  

Serviks kanseri çoğunlukla yavaş büyüyen ve geç belirti veren bir kanser türüdür. Belirti verdiğinde hastalık ilerlemiş evrelerde olabilir. Kanser evresi ilerledikçe hastanın tedavi şansı da azalmaktadır. Gelişen teknolojiye, artan tanı ve tedavi imkanlarına rağmen serviks kanseri halen dünya genelinde her iki dakikada bir kadının ölümüne neden olmaktadır. Ölümleri azaltmanın, tedaviyi kolaylaştırmanın ve olası komplikasyonlarından kurtulmanın en kolay yolu tarama testlerini ihmal etmemektir.