Serviks kanseri (Rahim ağzı) evreleri

Serviks kanseri tanısı alan hastaya uygun tedavi başlayabilmek için kanserin evresinin iyi bilinmesi gerekir. Bu nedenle tanı sonrası evreleme testleri uygulanır. Kanserin evresi kanserin serviks ile sınırlı olup olmadığının veya yayılma gösterip göstermediğinin belirlenmesidir.  

Serviks kanseri evrelemesinde uygulanan testler: 

Ultrason: Serviks kanserinin özellikle lenf nodlarına, bağırsak dokusuna veya diğer organlara yayılım gösterip göstermediği bilgisi alınabilir.  

Akciğer grafisi: Serviks kanserinin akciğere yayılım gösterip göstermediği hakkında fikir verir. 

PET/CT: Özel bir şeker olan vücuda zararsız bir protein verilerek tüm vücut taranır. Serviks ile birlikte varsa kanser hücrelerinin yayılım gösterdiği diğer lenf nodları, organ ve dokularda tutulum olur. Serviks kanserinin yayılım durumu hakkında detaylı bilgi verir.  

Kan testleri: Tam kan sayımı, kan biyokimya testleri yapılır. Serviks kanserinin diğer organ ve doku fonksiyonlarında bozulmaya sebep olup olmadığı ve varsa ilave hastalığı tespit edilir.  

Sigmoidoskopi: Şüphelenilen vakalarda rektumdan bir kanül vasıtasıyla girilerek rektum, sigmoid kolonun incelenmesi ve gerekirse biyopsi alınması için kullanılır.  

Serviks kanseri evreleri:  

Serviks kanseri evrelerinin belirlenmesinde diğer kanser türlerinde olduğu gibi TNM sınıflandırması kullanılır. T değeri tümörün büyüklüğü, N değeri etraftaki lenf nodlarının tutulumunu, M değeri diğer organ ve dokulara yayılım olup olmadığını gösterir. TNM sonuçlarına göre serviks kanserinin evresi belirlenir. 

Evre 1 

• Evre 1a: Rahim ağzı dokusu veya hücreler mikroskop altında incelendiğinde kanser teşhis edilebilir. Tümör boyutunu belirlemek için görüntüleme testleri veya doku örneklerinin değerlendirilmesi de yapılabilir. 
• Evre 1a1: Derinliği 3 mm’den az olan kanserli bir alan vardır. 
• Evre 1a2: Derinliği 3 – 5 mm arasında olan kanserli bir alan vardır. 
• Evre 1b: Tümör serviks ile sınırlı, uzak organ ya da doku yayılımı yok. 
• Evre 1b1: Tümör 5 mm veya daha fazla derinlikte ve 2 cm’den (cm) genişlikte. 
• Evre 1b2: Tümör derinliği 2 cm veya daha fazla ve 4 cm’den az genişlikte. 
• Evre 1b3: Tümör genişliği 4 cm veya daha fazladır. 

Evre 2 

Kanser, rahim dışına vajina veya rahim ağzına yakın doku gibi yakın bölgelere yayılmıştır, ancak yine de pelvik bölgenin içindedir. Vücudun diğer bölgelerine yayılmamıştır. 

• Evre 2a: Tümör vajinanın üst üçte ikisi ile sınırlıdır. Parametrial alan olarak adlandırılan rahim ağzının yanındaki dokuya yayılmamıştır. 
• Evre 2a1: Tümer genişliği 4cm’den az. 
• Evre 2a2:  Tümer genişliği 4cm’den fazla. 
• Evre 2b: Tümör parametrial alana yayılmıştır ancak halen pelvik bölge içindedir, duvara ulaşmamıştır.  

Evre 3 

Tümör vajinanın alt üçte birini kaplar ve / veya pelvik duvara yayılır ve / veya hidronefroza (böbreğin şişmesi) neden olur veya böbreğin çalışmasını durdurur ve / veya bölgesel lenf düğümlerini içerir. Uzak organ ya da doku yayılımı yok. 

• Evre 3a: Tümör vajinanın alt üçte birini kaplar, ancak pelvik duvarını içine büyümemiştir. 
• Evre 3b: Tümör pelvik duvarda büyümüş ve / veya böbreği etkiliyor. 
• Evre 3c: Tümör bölgesel lenf bezlerini tutmuştur.  
• Evre 3c1: Kanser, pelvisteki lenf düğümlerine yayılmıştır. 
• Evre 3c2: Kanser para-aortik lenf düğümlerine yayılmıştır.  

Evre 4 

• Evre 4a: Kanser mesaneye veya rektuma yayılmıştır, ancak vücudun diğer bölgelerine yayılmamıştır. 
• Evre 4b: Kanser vücudun diğer bölgelerine yayılmıştır. 

CIN (Cervikal intraepitelyal neoplazi) Sınıflaması 

Serviks kanseri olmayan ancak kanser öncüsü olarak kabul edilen serviks squamöz epitel   lezyonlarını ifade eder.  

CIN 1: Serviks epitelinin 1/3 alt kısmında hücresel anormallikler olmasıdır (hafif displazi). 

CIN 2: Serviks epitelinin 2/3 kısmında hücresel anormallikler olmasıdır (orta derecede displazi). 

CIN 3: Serviks epitelinin tamamında hücresel anormallikler olmasıdır (şiddetli displazi). 

CIN sınıfları müdahale edilmediği sürece ilerler. CIN1 sınıfı CIN2’ye hatta CIN3’e ilerleyebilir. Bu nedenle erken dönemde tanısının konup tedavinin uygulanması gerekir.