Sağlıklı ve güvenli yüzme

Sağlıklı ve güvenli yüzme

Yüzmek vücudunuzda aynı anda birçok kasınızın birlikte çalışmasını sağlayan son derece faydalı bir spordur. Kişinin bedensel ve zihinsel yönden gelişmesi, sağlıklı kalması için gereklidir. Yüzmenin faydaları saymakla bitmez, bunların bazıları şunlardır: 

• Çalışma ortamında veya günlük rutinlerinizde edindiğiniz stresi azaltır, rahatlatır, uykunuzu düzene sokar, 
• Vücut kilonuzun korunmasına yardımcı olur, kan yağ seviyelerini azaltmaya destek olur, 
• Kas ve kemik gelişimine faydalıdır, 
• Solunum kapasitenizi genişletir, 
• Kalp sağlığınız açısından faydalıdır, 
• Osteoartrit, Multipl Skleroz gibi hastalıklarda ağrıların azalmasına yardımcı olur, 
• Hamilelik döneminde hem anne adayı hem de bebek için faydalıdır. 

Yüzme Stilleri  

Yüzmek için illa yaz aylarını beklemek gerekmez. Kış aylarında da kapalı havuzlarda yüzülebilir. Ancak havuzların bakımı ve hijyenin sağlanması her zaman için kolay değildir. Uygun şekilde klorlanmamış havuzlar birer enfeksiyon kaynağı olabilir.  

Deniz ve göller havuzlara göre daha hijyenik yüzme imkanı sağlar. Ayrıca deniz suyunun tuzlu yapısı cilt sağlığı, cildin yumuşak ve canlı kalması için faydalıdır. Ancak deniz veya göller de yüzmek için bazı önemli hususlara dikkat etmek gerekir. Aksi takdir de boğulma, kramp girmesi ve enfeksiyon riski taşıyabilir. 

Yüzmek kendi başına tüm vücut kasları için faydalı olmakla birlikte hangi stil yüzdüğünüz de bazı kas gruplarının daha fazla çalışmasını etkiler. Temelde 4 yüzme stili mevcuttur. Yüzme stilleri ve etkilediği kaslar şunlardır:  

• Serbest stil yüzme: Bel kaslarını çalıştırır, bu nedenle bel fıtığına iyi gelir, bel ağrılarını azaltır, ancak omuz eklemini zorlayabilir. 
• Kelebek stili yüzme: Bel kaslarını daha çok çalıştırır ancak bu durum bel problemlerine neden olabilir, sırt ağrısı oluşabilir, omuz eklemini zorlayabilir. 
• Sırtüstü yüzme: Bel kaslarını çalıştırır, bu nedenle bel fıtığına iyi gelir, bel ağrılarını azaltır, ancak omuz eklemini zorlayabilir. 
• Kurbağalama yüzme: Bel kaslarını daha çok çalıştırır ancak bu durum bel problemlerine neden olabilir, omuz eklemini zorlamaz. Dizin yan bağlarında zorlanma olabilir.  

Ancak hangi stil yüzerseniz yüzün kafa suyun dışında uzun süre kaldığı durumlarda boyun eklemlerinde sorunlar yaşayabilirsiniz. Ayrıca yüzme öncesi hafif ısınma hareketleri yapmakta kas kramplarını azaltabilir.  

Yüzme öncesi ısınma hareketlerinin yapılmadığı durumlarda sıklıkla yüzme esnasında omuz problemleriyle karşılaşılır. Omuz kas ve tendonlarında zedelenme, yaralanma oluşabilir. Bunun için buz tedavisi ve antiinflamatuar tedavi faydalı olur.  

Sığ denize atlayarak girmek boyun kırılmalarına, omurga kırılma veya yaralanmalarına neden olabilir.  

Sağlıklı ve güvenli bir yüzme için dikkat edilmesi gereken hususlar:  

• Deniz veya göllerde her yerde yüzülmez. Bazı yüzme alanları kıyı şeridinden dolayı veya suyun kalitesi nedeniyle yüzmeye uygun değildir.  
• Zemini kayalık olan ve derinliği bilinmeyen yüzme alanlarında atlayarak veya dalarak denize girmek ciddi yaralanmalara sebep olabilmektedir. Bu tür kazaların önlenmesi için derinliği bilinmeyen ve zemini kayalık olan yüzme alanlarında atlayarak denize girilmemelidir.  
• Zemini kumdan oluşan ve dalgaların yoğun olduğu bazı kıyılarda kum kayması dip derinliğinin değişken olmasına sebep olmaktadır.  
• İyi yüzme biliyor olsanız dahi çok dalgalı denize yüzmek için girmeyiniz. Yüzme sporu ile uğraşan veya cankurtaran olarak görev yapan birçok insanın bile bu tarz dalgalı denizlerde hayatını kaybettiğini unutmayın.  
• Yüzme alanları Sağlık Bakanlığı ekipleri tarafından düzenli olarak denetlenmekte, sulardan numuneler alınmakta ve analiz edilmektedir. Yüzme sezonu boyunca 15 günde bir alınan numunelerin analizleri http://yuzme.saglik.gov.tr/ adresinden açıklanmaktadır. Yüzmeyi planladığınız alanın analiz sonuçlarına bu site üzerinden ulaşabilirsiniz. Bu sitede ayrıca yüzme alanının özellikleri de yer almaktadır. Sahilin kumlu ya da taşlı olması, sahil uzunluğu, resimleri, plaj imkanları vs bilgiler size daha huzurlu bir tatil imkanı sunmaktadır.    
• http://yuzme.saglik.gov.tr/ sitesinden ayrıca yüzmek istediğiniz alanın kalite düzeyini de görebilirsiniz.  

A Kalite: (MÜKEMMEL) Türkiye’deki plajların çoğunluğu bu sınıftadır. Gönül rahatlığı ile yüzebilirsiniz. 

B Kalite: (İYİ) Bazı dönemlerde, özellikle yağışlı günlerde suyun kalitesinde değişiklikler olmakla birlikte gönül rahatlığı ile yüzebileceğiniz yüzme alanlarıdır. 

C Kalite: (YETERLİ) Etrafında bulunan dere veya yerleşim yerlerinden yüzme suyuna kirlilik yapıcı maddelerin karışabildiği, yüzülebilir ancak dikkatli kullanılması gereken yüzme alanlarıdır. Başka alternatifiniz varsa ve daha üst kalite ise orayı tercih ediniz. 

D Kalite: (ZAYIF) Ülkemizde çok çok az plaj bu sınıfta yer alır. Su kalitesinin bozuk olduğu, kirli, yüzülemez plajlardır. Yüzmek için bu alanları tercih etmeyiniz. Hastalanma riskiniz yüksektir. 

• Yüzme alanları için uluslararası bir kriter olan MAVİ BAYRAK uygulaması size daha güvenli yüzme imkanı sunabilir. Bu nedenle yüzmek istediğiniz plajların MAVİ BAYRAK sertifikası olup olmadığını kontrol edebilirsiniz. 
• Yüzme suyu analiz sonuçları uygun olmadığında halk sağlığının korunması ve kirliliğe karşı maruziyetin önlenmesi için yüzme alanları kapatılmakta ve yüzme yasaklanmaktadır. Böyle durumlarda yüzme alanları veya plajlarda yüzmenin yasaklandığı “Denize Girilmez” “Denize Girmek Yasaktır” “Yüzme Alanı Kapalıdır” gibi uyarı levhaları veya afişlerle ilan edilmektedir. İlan edilen yasak ve uyarılara mutlaka uyulmalıdır. İzin verilmeyen plajda asla yüzmeye kalkışmayın. 
• Plajlarda sadece kirlenme değil yüzmeye ilişkin tehlike arz eden başka sıkıntılar varsa onlar içinde uyarılar yer alır. Bu nedenle yüzmek istediğiniz plajda, denize girmeden önce ilk yapılması gereken şey uyarı levhasının olup olmadığını takip etmektir. Mutlaka uyarı levhalarına uyunuz. Bu durum sizi ve sevdiklerinizi olası tehlikelerden koruyacak, hatta hayatınızı kurtaracaktır. Yüzmek sağlıklı olduğu kadar tehlikeli olabilen bir spor dalıdır.  
• Yüzme bilmiyorsanız mutlaka yüzme dersi alın. Yüzmeyi öğrenmek kolay, aynı zamanda hayat kurtarıcıdır. Yüzme bilmiyorsanız denizde açılmayın, daha sığ, rahatlıkla denizden çıkabileceğiniz kıyı şeridinde denize girin. 
• Denize tek başınıza girmeyin. Mutlaka bir arkadaşınızla, tercihen yüzme bilen birisiyle denize girin. Yüzme arkadaşınız hayat kurtarır. İyi yüzme biliyor olsanız bile denizde başınıza gelebilecek herhangi bir olumsuzluk (kramp, çarpma vs) durumunda birisinin desteği sizi hayatta tutacaktır.  
• Yüzerken gereksiz cesaret gösterileri yapılmamalıdır. Kendi sınırlarınızı bilerek, gerekirse uzman kişiler eşliğinde yüzün. Seviyenizi aşan her türlü egzersiz sağlığınız için zararlı olabilir. 
• Çok iyi yüzme biliyor olsanız dahi denizde asla fazla açılmayın. Aniden oluşabilecek şiddetli bir dalga sizi çok daha uzaklara götürebilir. Hayati tehlike dahi oluşabilir.  
• Cankurtaran bulunan plajları tercih edin. Cankurtaran olmayan plajda yüzmeyin. Cankurtaran olmayan plajda yüzmek durumunda kalırsanız asla tek başınıza yüzmeyin, tercihen yüzme bilen bir arkadaşınız veya yakınınızla yüzün. 
• Küçük çocukları, zayıf kişileri, yaşlı bireyleri, zihinsel özürlü kişileri asla tek başına denize sokmayın. Onlara destek olabilecek birisinin mutlaka yanlarında bulunması gerekir.  

• Çocukların denizde tuvalet ihtiyacını gidermesini önlemek için yüzmeden önce tuvalete götürülmesi gerekebilir.  
• Alkollü iken kesinlikle denize veya göle girmeyin. Sağlıklı kararlar almanıza engel olur, bazen de hayatınıza mal olabilir.  
• Yüzerken susuz kalabilirsiniz. Bu nedenle bol su için. Alkol ve kafeinli içeceklerden uzak durun. 
• Denize yüzme için uygun kıyafet ile girin. Uygun olmayan kıyafetler, sosyal sorunlar dışında yüzmeniz için engel olabilecek durumlar geliştirebilirler.  
• Havuz gibi denizde de bone takmak su direncini azaltır. Bone takmayı alışkanlık haline getirin.  
• Yüzmek için günün uygun saatlerini tercih edin. Güneş ışınlarının daha dik açıyla geldiği ve daha zararlı ışınların oluştuğu öğlen saatlerinde (saat 10.00-16.00 arası) denize girmeyin. Güneş çarpması veya güneş yanıklarına neden olabilir. Hatta bazı ciltlerde kanser başlangıcı hücre artışlarına neden olabilir. Bu saatle arasında güneşlenmek de zararlı olabilir.  
• Yüzmeden önce veya güneşlenme öncesi mutlaka cildiniz için uygun koruma faktörü içeren koruyucu güneş kremleri kullanın.  
• Yüzmeye başlamadan önce, tüm vücut kaslarına yönelik ısınma ve esneklik egzersizleri yapın. Yüzme sonrası da germe egzersizleri önerilir. Bu hareketler yüzme esnasında kas ve iskelet sisteminizin zarar görmesini önleyecektir.  
• Size ve yüzdüğünüz suya en uygun yüzme pozisyonunu kullanın. Gerekirse kolluk, yelek, yüzme tahtası gibi yardımcı aletler kullanın.  
• Yüzerken suyla savaşmayın uygun yüzme pozisyonunda suyun hareketlerine uygun hareket edin.  

Mavi Bayrak  

Mavi Bayrak uygulaması, 1987 yılından itibaren Avrupa Çevre Eğitim Vakfı (FEEE) tarafından yürütülen bir çalışmadır. Yüzme amacıyla kullanılan deniz, göl sularının kalitesinin takip edilmesi ve kullanıcılara sağlıklı bir yüzme alanı sunulmasını amaçlar.  

Ülkemizde Mavi Bayrak uygulamaları Sağlık Bakanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığının desteğiyle Türkiye Çevre Eğitim Vakfı (TÜRÇEV) tarafından yürütülmektedir.  

Plajlar ve marinalar aşağıda belirtilen 4 ana grupta belirlenen kriterler açısından incelenir ve uygun olanlara 1 yıl süreyle Mavi Bayrak verilir.  

1. Yüzme amacıyla kullanılan suyun niteliği.
2. Çevresel eğitim ve bilgilendirme çalışmalarının yönlendirilmesi.
3. Plaj düzeni ve emniyetinin sağlanması.
4. Çevre Yönetimi

Mavi Bayrak ülkeler için turizm için önemli bir uygulamadır. Turistler gidecekleri ülkenin plajlarının Mavi Bayrak sahibi olup olmamasına bakarlar. Bu onların daha sağlıklı bir ortamda tatillerini geçireceklerine dair bir güvence kabul edilir.  

2023 yılında ülkemiz 551 Mavi Bayraklı plaj ile dünyada 3. sırada yer almıştır.  

Deniz suyu analizleri 

Ülkemizde yüzme suları (deniz veya göl) Sağlık Bakanlığı ekipleri tarafından yüzme sezonu boyunca belli aralıklarla takip edilmektedir. Takiplerde alınan su numuneleri analiz edilerek sonuçları “http://yuzme.saglik.gov.tr/“ adresinden ilan edilmektedir.  

SONUÇ 

Yüzmek tüm kasları çalıştırdığı, insanı rahatlattığı ve günlük hayatın yorgunluğunu atmanıza yardımcı olduğu için çok faydalı bir spor dalıdır. Ancak sağlıklı olduğu kadar, dikkatli olunmaz ise son derece zarar verici hatta ölümcül olabilir. Yüzme kurallarını ciddiye almak hayati öneme sahiptir.