Safra kesesi ağrısı nasıl anlaşılır?
Safra kesesi göğüs kafesinin sağ alt tarafında karın ile birleştiği yerde kaburgaların arkasında gizlenmiş vaziyette bulunan karaciğerin altında, küçük, armut biçimli bir organdır. Karaciğer ile bağırsaklara iki taraflı bağlıdır. Safra kesesinin esas görevi, karaciğer tarafından yapılan safra asitini depolamak ve ihtiyaç halinde bağırsaklara pompalamaktır. Safra asiti, vücudun yağları ve vitaminleri sindirmesine yardımcı olur.
Her yemek yediğinizde, safra keseniz safra salgılar. Safra daha sonra kanal adı verilen tüpler yoluyla ince bağırsağınıza akar. Safra kesesi kanalını veya karaciğerden gelen kanalları bir şey tıkarsa, karnınızın ortasında veya sağ tarafında ağrı hissedebilirsiniz.
Safra kesesi taşları safra kesesi ağrısının en önemli nedenleridir. Safra kesesi problemleri genelde acı hissetmeye başlayıncaya kadar farkına varılmayabilir.
Safra kesesi ağrısı neden olur?
Safra kesesinde oluşan anormallikler ağrıya sebep olabilir. Bunlardan bazıları:
- Safra kesesinin içerisinde safra taşları oluşması ve bu taşların safra kanalını tıkaması
- Safra kesesinin enfeksiyon veya başka bir iltihabi sebeplerle gerilmesi, şişmesi
- Safra kesesinin dışardan baskı yapan bir sebeple sıkıştırılması
- Safra kesesinin bağırsaklara bağlanan kanalının tıkanması
- Safra kanallarının iltihabi sebepleri (Akut kolesistit)
- Karaciğerin bazı hastalıklarının safra kesesini işgal etmesi ve gerginliklere ve iltihabi reaksiyonlara sebep olması
- Bağırsakların veya pankreasın iltihabi hastalıklarının safra kesesini de etkilemesi
Safra kesesi ağrısı nasıl belirti verir?
Safra kesesi ağrısına safra koliği denir. Bu ağrı mide ağrılarından farklıdır. Genellikle özellikleri:
- Genellikle ağır bir yemekten sonra başlar.
- Sağ alt kaburganızın altına elinizi bastırdığınızda veya hızlıca elinizi çekerken ağrı artar.
- Ani veya keskindir ve dakikalarca veya saatlerce sürer.
- Beraberinde mide bulantısı, kusma, ateş, titreme, ciltte ve gözlerde sarılık görülebilir.
- Karnınızın sağ üst kısmında kötüleşen donuk veya kramp şeklinde ağrıdır.
- Karnınızın ortasında, göğüs kemiğinizin hemen altında keskin bir ağrıdır.
- Hareketsiz oturmayı zorlaştıran şiddetli ağrıdır.
- Hareket ettiğinizde kötüleşmeyen veya değişmeyen ağrıdır.
- Karın bölgenizin hassasiyeti artmıştır.
- Safra keseniz şişmişse kaburganızın altında elinize gelebilir. Dokunduğunuzda ağrı artar.
- Ağrı midenize doğru ama tam mide hizasında değilse ise büyük ihtimalle safra kanalları da etkilenmiştir.
- Ağrı sağ tarafta yoğunlaşmışsa safra kesesi ağrısı ihtimali fazladır.
- Beraberinde cildinizde sararma varsa safra kesesi tıkanmış olabilir.
- Zaman zaman iğne batar gibi ağrı oluyor ve bir süre sonra geçiyorsa safra kesenizdeki taşlar safra kanalından sıkışarak geçiyor ve atılıyor olabilir.
- Şiddetli olmayan künt ağrılar taş dışı safra kesesi etkilenmeleri nedeniyle olabilir.
Safra kesesi ağrınız varsa ne yapmalısınız?
Öncelikle ağrının safra kesesinden mi başka bir yeren mi kaynaklandığının anlaşılması gerekir. Bunun için bir genel cerrahi uzmanı ile görüşmeniz önerilir. Gastroenteroloji uzmanı tarafından da değerlendirilmesi gerekebilir.
Herhangi bir ağrı kesici kullanmadan önce tanının kesinleştirilmesi gereklidir. Aksi halde semptomlarınız kaybolabileceğinden tanı konulması için zaman kaybına sebep olabilir.
Çok şiddetli ağrınız var ve sağlık merkezine ulaşmanız mümkün değilse ve mecbur hissediyorsanız, ağrı kesici (Örn. Arveles tablet) ve beraberinde düz kas gevşetici (Örn. Buscopan tablet) kullanmanız ağrınızı hafifletebilir ve sağlık merkezine gidene kadar zaman kazanabilirsiniz. Ancak bu sadece zaruret halinde ve hekim tavsiyesi varsa yapılmalıdır. Bazen kusmak da ağrınızı hafifletebilir.
Safra kesesi ağrıları ağır yemeklerle artış gösterdiği için bir süre diyet yapmanız ağrılarınızı hafifletecektir. Bu safra kesesinin kasılması gereğini ortadan kaldırır, safra üretimini yavaşlatır ve spazmları azaltır.
Safra kesesi ağrısında tanı nasıl konulur?
Öncelikle bir sağlık merkezinin acil servisine başvurmalısınız. Burada bir takım kan testleri ile birlikte ultrasonografi yapılacaktır. Ultrasonografi ile karaciğeriniz ve safra keseniz değerlendirilir. Ağrıya sebep olan durum netleştirildikten sonra tedavi planı hazırlanacaktır.