Menenjit Aşısı
Neisseria menengitis, birçok ülkede menenjit ve fulminan septisemi gibi tedavi edilmediğinde ölümcül olabilen hastalık nedenidir. İnvaziv meningokok enfeksiyonlarına genellikle A, B, C, W-135, X, Y serotipleri neden olur. Hastalık 2-12 ay çocuklarda en fazla olmak üzere daha çok çocukluk çağında ve adolesanlarda görülür.
Menenjit aşısı türleri nelerdir?
Polisakkarit ve konjuge iki tür menenjit aşısı mevcuttur. Her iki tür aşı da A, C, W-135 ve Y serotiplerine etkilidir. Konjuge aşıların etkinliğinin daha fazla olduğu yönünde bazı yayınlar vardır.
Polisakkarit menenjit aşıları: Saflaştırılmış, ısıya dayanıklı ve liyofilize kapsüler polisakkaritlerdir. Bivalan (A,C), trivalan (A,C,W-135) ve quadrivalan (A,C,W-135,Y) formları vardır. T hücre uyarması olmadığından iki yaş altında etkinliği zayıf ve kısadır. İki yaş üzeri çocuklar ve yetişkinlerde kısa dönem etkinliği %85-100 civarındadır. Yeterli ekonomik kaynağı olmayan ülkelerde salgınla mücadele de önerilir.
Konjuge menenjit aşıları: Monovalan (A veya C) yada quadrivalan (A,C,W-135,Y) formlardadır. Ayrıca Hib aşısı ile kombine formu (HibMenC) da vardır. 2 ay ve üzeri çocuklar ve yetişkinler için serotip C konjuge menenjit aşıları uzun dönemde %90 koruma sağlamaktadır. Serotip A konjuge menenjit aşıları (MenA) polisakkarit aşılara göre daha etkin bir koruma sağlamaktadır.
Menenjit aşısı nasıl uygulanır?
MenA 1-29 yaş grubuna tek doz intramuskuler önerilir. MenC’de 1 yaş üzeri çocuklar, adölesanlar ve yetişkinlere tek doz önerilir.
Menenjit aşısı sonrası olası yan etkiler nelerdir?
Enjeksiyon yerinde kızarıklık, ağrı, ateş, halsizlik, uyuşukluk görülebilir. Nadiren anaflaksi riski taşır.
Menenjit yetişkinlerde kullanılır mı?
Risk gruplarında tek doz kullanılır. DSÖ 2/100.000 vaka görülen ülkelere çocuklara ve risk grubundaki yetişkinlere (askeri personel, laboratuvar çalışanı, endemik bölgelere seyahat edenler, bağışıklık sistemi zayıflamış olanlar vs) menenjit aşısını önermektedir.
Menenjit aşısı kimlere uygulanmaz?
Daha önceki dozlarda şiddetli alerjik reaksiyon gelişenlerde uygulanmaz. Yüksek ateş ile seyreden hastalıklarda tablo iyileşene kadar uygulanmaz. Gebelerde kullanılabilir.
Menenjit aşısı nasıl muhafaza edilir?
Polisakkarit: 2-8°C’ de saklayınız, dondurulmaz. Sulandırılmış tekli aşıları 30 dakika içinde, çoklu solüsyonları ise 35 gün içinde tüketiniz.
Konjuge: 2-8°C’ de saklayınız, ışıktan koruyunuz.
Liyofilize formulasyon: Direkt güneş ışığından koruyunuz.
Sulandırıcı: Işıktan koruyunuz
Fotoğraf: Artem Podrez