Meme kanserine genel bakış
Meme insanlarda her iki göğüs bölgesinde yer alan, bağ dokusu, yağ ve süt bezlerinden oluşan iki adet organdır. Hem erkeklerde hem de kadınlarda bulunur. Ancak süt bezleri kadınlarda doğum sonrası fonksiyon kazanır ve yenidoğan bebeği besler. Emzirme sayesinde meme dokusu diferansiasyona uğrar ve kanser yapıcı maddelere karşı direnç kazanır.
Memeler herbirinde birkaç lobul bulunan 15-20 lobdan oluşur. Lobuller süt üretir. Süt buradan süt kanalları yoluyla meme ucuna taşınır. Orta kısmına areola denir. Alt kısmında kaslarla göğüs kemiği ve kaburgalardan ayrılır.
Meme kanseri meme dokusundan köken alan kanserledir. Kadınlarda en sık, tüm kanserler içinde ikinci sıklıkta görülen kanser türüdür. Genellikle kadınlarda görülmekle birlikte erkeklerde de görülebilir. Her iki memede de olabilir.
Meme kanseri tanısı daha çok 50 yaş üzeri kadınlara konulmaktadır. Her sekiz kadından biri meme kanseri tanısı alır.
Meme kanserinden en iyi korunma yöntemi erken teşhistir. Kendi kendine meme muayenesinin öğretilmesi, mammografi taramaları gibi yöntemler hayat kurtarıcıdır.
Meme kanseri türleri:
Lobuler karsinoma: Lobullerden kaynaklanır. Sık görülür. In situ formu meme kanseri riskini 8-10 kat artırır. Bu hastalara koruyucu cerrahi ya da kemoterapi uygulanır.
Ductal karsinoma: Süt kanallarından kaynaklanır. En sık görülen türdür. Her beş meme kanserinden birini oluşturur. In situ aşamasında tedavisi oldukça kolaydır. Koruyucu cerrahi tedavi uygulanır. Ancak yayılım gösterip invaziv formda tespit edilirse tedavi zorlaşır. İnvaziv ductal karsinom en yaygın meme kanseridir. Hangi vakaların invaziv forma dönüşeceği net olarak bilinemez. Tüm vakalar tedavi edilmelidir.
Paget hastalığı: Meme başı (areola) kaynaklıdır. Nadir görülür. Genellikle bir taraf memede rastlanır. Belirtiler başladıktan hemen sonra genelde tanı alır. Etyolojisinde altta yatan ductal karsinom düşünülmektedir.
- Meme ucunda pullu, kabuklu, sertleşmiş cilt,
- Ciltte kaşıntı, kızarıklık, yanma hissi,
- Meme başı akıntısı (bazen kanlı),
- Meme ucunda düzleşme, geriye dönme,
- Meme dokusunda ele gelen kitle.
Anjiosarkom: Meme kan damarlarından veya lenf damarlarından kaynaklanır. Meme cildinde kabarıklık, zamanla büyüyen ve kanayan lezyonlarla karakterizedir. Etyolojisinde damar yapılarındaki DNA mutasyonlarından şüphelenilmektedir. Genetik faktörler, daha önce radyoterapi alınması, kullanılan ilaçlar risk teşkil edebilir.
İnvaziv meme kanseri: Süt kanalları ya da lobullerden kaynaklanan çevre meme dokusuna yayılan kanser türüdür. İnvaziv ductal karsinom, invaziv lobuler karsinom bu grupta yer alır. Ayrıca daha nadir görülen adenokistik, adenosquamöz, medüller, müsinöz, papiller, tübüler karsinomlar da vardır.
İnflamatuar meme kanseri: Memedeki kanallarda DNA mutasyonuna bağlı kanser hücre gelişimi ile karakterizedir. Şiş, kızarmış, ağrılı bir meme görülür. Meme görünümü değişir. Hassaslaşır.
Filloid tümör: Yağ ve bağ dokusundan kaynaklanır. Çoğu iyi huyludur. Ancak %10 kadarı kötü huyludur.
Metastaza bağlı kanserler: Meme dokusundan kaynaklanmayıp, kan, lenf yolları ile memeye yayılan kanserlerdir.
Meme kanseri seyri:
Erken evre meme kanserlerinde 5 yıllık sağkalım yaklaşık %100’dür. Evre 3 meme kanserinde %72, son evre meme kanserinde ise %22’dir.