Magnezyum vücutta en fazla bulunan 4. mineraldir. Birçok gıda, ilaçta bulunur ve takviye ürün olarak alınabilir. Protein sentezi, kemik gelişimi, kas ve sinir fonksiyonları, kan şekeri kontrolü, kan basıncı düzenlemesi, 300’den fazla enzim için kofaktör olarak görevleri vardır. Kalsiyum ve potasyumun hücre zarı boyunca taşınmasında rol alır.
Vücutta %50-60 kadarı kemiklerde kalanı yumuşak dokularda depolanır. İnsan vücudunda üretilmediği için tamamının dışardan alınması gerekir.
Magnezyumun kan değerleri 1,4-2,3 mg/dL arasındadır. Altındaki değerler kan magnezyum düşüklüğü (hipomagnezemi), üzerindeki değerler kan magnezyum yüksekliği (hipermagnezemi) olarak değerlendirilir. Eksiklik ya da fazlalığın düzeyine göre bulgular verir.
Magnezyum nerelerden alınır?
- Yeşil yapraklı sebzeler (ıspanak, pazı vs),
- Kuruyemiş (badem, kaju, yer fıstığı, kabak çekirdeği, fıstık ezmesi, kuru üzüm, fındık, ceviz vs),
- Baklagiller (fasulye, bezelye vs),
- Soya sütleri,
- Patates,
- Esmer pirinç,
- Süt ve süt ürünleri,
- Kırmızı et,
- Tavuk eti,
- Balık (somon, dil balığı vs),
- Muz,
- Hurma.
Magnezyumun görevleri nelerdir?
- Kemik ve diş gelişimi, sağlıklı kalmasının sağlanması,
- Sıvı – elektrolit dengesi,
- Birçok enzim ve hormonun fonksiyonlarını yürütmesine destek,
- Kan basıncının düzenlenmesi,
- Kan şekerinin düzenlenmesi,
- Kortizol dengesi,
- Hücre bölünmesi,
- Enerji üretimi,
- Kas fonksiyonlarına destek,
- Sinir sistemi fonksiyonlarına destek,
- Alüminyum, nikel, kadmiyum, cıva, kurşun gibi maddelerin zararlarının önlenmesi,
- Kalsiyum ve potasyumun hücre zarı boyunca taşınması.
Magnezyum ihtiyacı ne kadardır?
- 0 – 1 yaş çocuk: 75 mg/gün
- 1-3 yaş çocuk: 80 mg/gün
- 4-8 yaş çocuk: 130 mg/gün
- 9-13 yaş çocuk: 240 mg/gün
- 14 yaş ve üzeri erkek çocuk: 400 mg/gün
- 14 yaş ve üzeri kız çocuğu: 310 mg/gün
- Hamilelik dönemi: 350 mg/gün
- Emzirme dönemi: 320 mg/gün
Magnezyum eksikliğinde ne olur?
Magnezyum eksikliği (hipomagnezemi) nedenleri genellikle şunlardır:
- Yetersiz beslenme,
- Alkol bağımlılığı,
- Uyuşturucu bağımlılığı,
- Sigara kullanımı,
- Malabsorbsiyon (Crohn Hastalığı),
- Yaşlılık,
- Aşırı terleme,
- Diüretik kullanımı,
- Tip 2 Diyabetes Mellitus.
Magnezyum eksikliği bazen belirti vermez. Olası belirti, bulgu ve hastalıklar şunlardır:
- Yorgunluk, halsizlik,
- İştahsızlık,
- Bulantı kusma,
- Ciltte uyuşma veya karıncalanma,
- Saç dökülmesi,
- Kabızlık,
- Kas krampları,
- Kas ağrıları,
- Kalp aritmileri,
- Konsantrasyon bozukluğu,
- Nöbetler,
- Osteoporoz,
- Astım atakları,
- Hipertansiyon,
- Depresyon,
- Migren,
- Huzursuz bacak sendromu.
Magnezyum fazlalığında ne olur?
Magnezyum fazlalığı (hipermagnezemi) genellikle takviye ürün şeklinde aşırı miktarlarda alım veya böbrek hastalığına bağlı atılımda azalmaya bağlı gelişir. Fazlalığı santral sinir sitemi, kaslar ve kalp damar sistemini etkiler. Damarlarda kasılma olur.
Hipermagnezemi nedenleri:
- Aşırı miktarda alım,
- Böbrek yetmezliği,
- Lityum tedavisi,
- Genetik hastalıklar,
- Kas tümörleri,
- Diyabete bağlı ketoasidoz,
- Süt-alkali sendromu,
- Depresyon,
- İlaç kullanımı (antiasit, laksatif vs)
- Hipotiroidizm.
Belirtiler genellikle kan seviyesinin 4 mg/dL nin üzerinde olduğu durumlarda ortaya çıkar. Hipermagnezemi belirti, bulgu ve hastalıkları şunlardır:
- Bulantı kusma,
- İshal,
- Depresyon,
- Kas güçsüzlüğü,
- Düşük kan basıncı,
- Bradikardi (kalp atım sayısının azalması),
- Kalp krizi,
- Derin tendon refleksinde azalma,
Fotoğraf: Frans van Heerden