Kene Kaynaklı Ensefalit (Tick Borne Ensefalitis)
Kene kaynaklı ensefalit, keneler aracılığıyla insanlara bulaşan, Avrupa, Çin, Moğolistan ve Rusya’da daha sık görülen, santral sinir sistemini tutan, ensefalit bulguları ile seyreden, aşı ile önlenebilen, viral, bulaşıcı bir hastalıktır.
DSÖ verilerine göre her yıl yaklaşık 10-12 bin vaka görülmektedir. Hastalığın görüldüğü bölgelerde gerekli önlemleri almadan ormanlık alanlarda yaşayanlar, gezi yapanlar risk altındadır.
Keneler, ormanlarda, uzun çimenli alanlarda ve bazen de şehir parklarında ve bahçelerinde yaşar. Zıplamazlar veya uçmazlar. Hayvanların veya insanların derisine yapışırlar. Yapıştığı canlının kanıyla beslenir.
Kene deriye yapıştıktan 36-48 saat sonra bakteriyi insana bulaştırır. Kenenin çıkarılması özel deneyim gerektirir ve en geç iki gün içinde çıkarılmalıdır. Aksi takdirde ciddi sorunlar oluşturabilir.
Kene kaynaklı ensefalit nasıl bulaşır?
Hastalık Kene Kaynaklı Ensefalit Virüsü taşıyan kenelerin ısırmasıyla insana bulaşır. Nadiren çiğ süt (özellikle keçi sütü) ile ve laboratuvar kaynaklı bulaş bildirilmiştir. Virüs insandan insana bulaşmaz. Mart-Ekim ayları bulaş açısından riskli dönemdir. Virüsün bulaşması ile hastalık belirtilerinin görülmesi arasında geçen süre 2-28 gündür.
Kene kaynaklı ensefalit belirtileri nelerdir?
Hastalığın ilk haftasında
- Yüksek ateş,
- Baş ağrısı,
- Kas ağrıları
- Bulantı, kusma,
- İştahsızlık görülür.
Bir haftalık iyileşme döneminden sonraki hafta hastaların yaklaşık %30’unda beyin omurilik tutulumu, menenjit, ensefalit, myelit tablosu gelişir. Bilinç kaybı, duyu bozuklukları görülür. %1 kadarı kaybedilir.
Kene kaynaklı ensefalit tanısı nasıl konur?
Hastalığın tanısı anamnez, muayene ve laboratuvar bulguları ile konur. Hastanın kene tarafından ısırılma hikayesi sorgulanır. Muayenede menenjit, ensefalit bulguları değerlendirilir. Laboratuvarda tanı antikor testleri ile konur.
Kene kaynaklı ensefalit nasıl tedavi edilir?
Hastalığın spesifik bir tedavisi yoktur. Semptomlara yönelik destek tedavisi uygulanır.
Kene nasıl çıkarılır?
Kene ısırıkları çoğu kez fark edilmez. Özellikle ormanlık alanda, kenenin muhtemel olduğu yerlerde gezdikten sonra vücudun iyice araştırılması, elbiselerin incelenmesi gerekir.
Cilde yapışmış bir keneyi güvenli bir şekilde kaldırmak için:
- Keneleri çıkarmak için mümkünse bir sağlık çalışanından destek alın,
- İnce uçlu bir cımbız veya kene çıkarmak için özel geliştirilmiş alet kullanın.
- Keneyi sıkmayın, ezmeyin, bir parçasını koparmayın, üzerine kolonya vs dökmeyin,
- Aletle keneyi yukarı doğru çekin ve kıskaçlarını çıkarmasını sağlayın,
- Kene ısırığının olduğu bölgeyi bol su ve sabun ile yıkayın, dezenfekte edin.
Kene kaynaklı ensefalit hastalığından nasıl korunurum?
- Aşısı mevcuttur. İki doz aşı ile bir yıl, üç doz aşı ile üç yıl koruma sağlar.
- Aşının seyahatten en az bir ay önce yapılması gerekir.
- Kenelerin bulunma olasılığı olan yerlerde yürürken teninizi örtün, uzun kollu gömlek giyin ve pantolonunuzu çorabınızın içine sokun,
- Böcek kovucu kullanın,
- Keneyi daha rahat görebilmek için açık renkli giysiler tercih edin,
- Cildinize yapışık kene tespit ederseniz en kısa sürede bir sağlık kuruluşuna başvurun veya uygun şekilde keneyi çıkarın.