Kanser tedavisinde cerrahi tedaviye genel bakış
Kanser hastalarında tümör hücrelerinin cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Çoğu kanser türünde ilk tedavi yöntemi olarak uygulanır. Kanser hücrelerinin tamamını temizleyebilmek için çevre lenf dokuları ile birlikte radikal cerrahi işlem uygulanır. Cerrahi tedaviye, kanserin türüne, yerine, yayılımına, hastanın yaşına, ek hastalığın varlığına göre hastanın değerlendirilmesi sonucu karar verilir.
Kullanım Amacı:
- Kanserli dokunun tamamen temizlenmesi amacıyla birincil tedavi yöntemi olarak,
- Başak tedavi seçeneklerine fırsat tanımak, etkinliklerini artırmak için,
- Tedavisi mümkün olmayan bazı kanser vakalarında hastanın yaşam kalitesini artırmak için,
- Kanser tanısı veya evrelemesi için biyopsi alınması,
- Mastektomi vs işlemlere bağlı vücut hasarının tamir edilmesi,
- Aile öyküsü gibi ciddi risklerin varlığında kanserden korunma amaçlı uygulanır.
Uygulamaya Hazırlık:
- Hasta cerrah tarafından değerlendirilir ve cerrahi tedavi için uygun olup olmadığına karar verilir.
- Ameliyat öncesi iyi bir planlama yapılır.
- Kanserin birincil odağı, varsa yayılım alanları detaylıca değerlendirilir.
- Hastaya uygulanacak cerrahi işlem ve çıkarılacak alan belirlenir.
- Geride kanser odağı kalmayacak şekilde cerrahi işlem uygulanır.
- Olası kanser hücresi kalıntılarına karşılık kanserin türüne göre kemoterapi, radyaoterapi gibi diğer tedavi seçenekleri ilave olarak uygulanır.
- Belirli sürelerle hasta takibe alınır.
Uygulama Şekli:
Açık cerrahi: Hastanın işlem uygulanacak alanı açılır, geniş bir şekilde tümör odağı alınır. İyileşme süreci nisbeten daha uzundur.
Laparoskopik cerrahi: Hastanın derisi üzerinde birden fazla kesi atılır. İnce tüpler ve kameralar yardımı ile girilir. Tümör dokusu iyice temizlenir. Son dönemde robotik cerrahi uygulamaları daha yaygınlaşmıştır. Daha küçük çaplı tümör alanlarında daha etkili ve konforlu tedavi imkanı sunar.
Lazer cerrahisi: Lazer ışınları yardımı ile tümör alanı kesilip alınır.
Kriyoterapi: Sıvı nitrojen yardımı ile tümör dokusu alınır. Kanama riski daha azdır.
Endoskopik cerrahi: Kolon, mesane gibi lümenli organlarda, endoskop yardımı ile girilip tümör odağı alınır.
Olası yan etkiler:
Kanser türü, büyüklüğü, yerleşim yeri, hastanın yaşı, ilave hastalığının olup olmaması, bağışıklık durumu, cerrahi işlem şekline göre bazı olası yan etkiler görülebilir. Bunlar:
- Ağrı,
- Halsizlik, yorgunluk,
- İştah kaybı,
- Anestezik maddeye bağlı yan etkiler,
- Kanama,
- Enfeksiyon,
- Drenaj sorunları,
- Sinir hasarları,
- Pıhtı oluşumuna bağlı yan etkiler,
- Kozmetik sorunlar olabilir.