MPV Testi
Kanda trombositler kanamayı önleme ve pıhtılaşma mekanizmalarının temel hücreleridir. Ortalama trombosit hacmi ise damarlardaki trombositlerin ortalama boyutlarının ölçümüdür.
MPV değerleri tam kan sayımının bir parçası olarak diğer testlerle birlikte hesaplanır. Trombositler kemik iliğinden ilk çıktıklarında daha büyük iken yaşlandıkça boyutları küçülür. MPV değeri ile trombositlerin ortalama büyüklükleri ve tahmini ortalama yaşları da hesaplanabilir.
MPV değerinin artması artmış trombopoezin bulgusudur. Normal trombosit yaşam süresi 7–10 gündür. Normal şartlar altında trombositlerin üçte biri dalakta bulunur.
Trombositlerin boyutu femtolitre (fL)adı verilen bir ölçüm birimi ile ifade edilir. Normal bir trombosit yaklaşık 8–12 fL’dir. MPV değeri trombosit hacmini, megakaryositleri ve trombosit sayısını düzenleyen ve daha büyük trombositlerin üretilmesine neden olan trombopoietin, interlökin-6 ve interlökin-3 gibi sitokinler ile ilişkilidir. Kemik iliğinde trombosit üretimi azaldığında yaşlı trombositler azalacağı için ortalama trombosit hacmi (MPV) yüksek kalır.
Tüm trombositopenik hastalarda MPV incelenmelidir. Eğer MPV >8 fL ise kanama riskinin daha az olduğu belirtilmektedir. MPV değerinin >11 fL olduğu durumlarda ailevi makrotrombosit hastalıkları akla gelmelidir. Özellikle ailede erken başlangıçlı katarakt, duyma kaybı ve böbrek yetmezliği olan birey varlığı sorgulanmalıdır. Özellikle yoğun bakım ve bazı kalp hastalarında MPV değerlerinin seyir ile ilişkili olduğunu vurgulayan çalışmalar vardır.
MPV trombositlerin aktivite ve fonksiyonunun bir belirtecidir. Trombosit üretimi arttığında MPV seviyesi yükselir. Akut apandisitte ise düşük MPV seviyeleri görülmektedir. MVP değeri genellikle eritrosit dağılım genişliği (RDW) değeri ile birlikte yorumlanır. Ayrıca diğer testler de değerlendirilebilir.
MPV düşüklüğü her zaman bir hastalık göstergesi olmayabilir. MPV değerindeki anormallikler diğer kan testleri ile karşılaştırılarak değerlendirilir. Gerekirse periferik kan yayması ile yeniden inceleme yapılabilir veya daha ileri tetkikler yapılabilir.
Kanda trombositlerin sayısı ile boyutları ters orantılıdır. Trombosit sayısı azaldıkça boyutu artar ve arttıkça boyutu azalır. MPV, trombosit fonksiyonunun en yaygın olarak kullanılan belirteçlerinden biridir ve preeklampsi, akut pankreatit, kararsız angina, miyokard enfarktüsü ve ülseratif kolit ve Crohn’s hastalığı gibi sistemik inflamasyonlarda ve diğer çeşitli hastalıklarda inflamatuar yükü ve hastalık aktivitesini yansıttığı gösterilmiştir.
MPV düşüklüğü
MPV değerinin düşük olması bazı hastalıkların araştırılmasını gerektirebilir. Bunlardan başlıcaları:
- Aplastik anemi
- Hipersplenizm
- İnflamatuar barsak hastalığı
- Megaloblastik anemi
- Wiskott-Aldrich sendromu
- Otoimmün hastalıklar
- Kanser
- İlaçların yan etkileri
- Enfeksiyonlar
- Alkolizm
MPV yüksekliği
MPV değerinin yüksek olduğu hastalıklardan başlıcaları:
- Trombositopeni
- Bernard-Soulier sendromu
- Diabetes mellitus
- Yaygın damar içi pıhtılaşma
- Hipertiroidizm
- Lösemi
- May-Hegglin anomalisi
- Miyeloproliferatif bozukluklar
- Sistemik lupus eritematozus
- Kalp kapağı hastalıkları