Jet lag
Kısa bir süre içinde uzun süre yolculuk yapmak, birçok saat diliminden geçmek sonucu, sirkadiyan ritmin ve uyku düzeninin bozulması, halsizlik, stres gibi etkilerin gelişmesidir. Biyolojik ritmin bozulmasına bağlıdır. Pilotlar, uçuş personeli, yaşlılar ve sık seyahat edenler arasında daha fazla görülür.
Biyolojik saatin yeni saat dilimine adapte olması birkaç gün sürebilir. Belirtilerin şiddeti batıdan doğuya doğru uçanlarda daha fazla olabilir.
Jet lag belirtileri nelerdir?
- Uyku problemleri (uyuyamama, uyanamama),
- Yorgunluk, halsizlik,
- Dikkat eksikliği,
- Stres,
- İshal veya kabızlık,
- Duygu bozuklukları
Jet lag önlemleri nelerdir?
Jet lag etkilerinin azaltılması için alınabilecek önlemler şunlardır:
- Yolculuk öncesi iyi bir uyku uyuyun, uykusuz şekilde uçmayın.
- Uykunuzu gideceğiniz yere göre yavaş yavaş ayarlayın, örneğin doğuya gidecekseniz yolculuk öncesi her gece bir saat erken yatın.
- Yolculuk öncesi güneş karşınıza gideceğiniz yere uygun saatlerde çıkarak vücudunuzu hazırlayın.
- Yolculuk öncesi iyice dinlenin, yorgun olarak uçağa binmeyin.
- Yolculuk öncesi bol sıvı tüketin, aşırı yemek yemeyin, yağlı ve ağır yemeklerden uzak durun.
- Yolculuk öncesi ve yolculuk esnasında alkolden uzak durun.
- Yolculuk esnasında gideceğiniz bölgenin saatine uygun uyku ve yemek saatini tercih edin.
- Gece yolculuğu yerine gündüz yolculuğunu tercih edin.
- Gittiğiniz yerde uyku, yemek ve güneşe çıkma saatlerinizi yerel saate uygun olacak şekilde ayarlayın, bu ayarlamayı mümkünse gittiğiniz gün başlatın.
- Gideceğiniz yerde toplantı, organizasyon, aktivite vs varsa birgün öncesinden orada olun.
Jet lag nasıl tedavi edilir?
Jet lag özel bir tedavi gerektirmeyen, kendiliğinden düzelen fizyolojik bir durumdur. Bazen doktorunuz uyku ilaçları önerebilir. Doğuya seyahat edenlerde yatmadan önce, batıya seyahat edeceklerde gündüz saatlerinde melatonin kullanmak faydalı olabilir