İmmün yetmezlikte aşılama nasıl yapılır?
İmmun yetmezlikli kişilerde aşıların güvenliği ve etkinliği immun baskının düzeyine ve hastalığa göre değişmektedir.
Primer immun yetmezlikler genellikle genetik kökenlidir ve humoral immun bozukluk, hücresel immun bozukluk, kompleman eksikliği veya fagosit disfonksiyonuna bağlı olabilir.
Sekonder immun yetmezlikler HIV/AIDS, kanser, splenektomi, organ nakli veya immunsupresif tedaviye bağlı olabilir.
Özellikle primer immun yetmezliği olan kişilerde canlı virus ya da bakteri aşıları uygulanması ciddi enfeksiyonlara neden olabilir. İstisna olarak kar/zarar dengesi gözetilerek, bazı immun yetmezlikli kişilerde MMR ve suçiçeği aşıları dikkatle uygulanabilir.
Bazı araştırmacılar özellikle kompleman eksikliği veya fagosit disfonksiyonu olan hastalarda tüm aşıların dikkatli bir şekilde kullanılabileceğini önermektedir.
Sekonder immun yetmezlikli kişilerde kemoterapi ile canlı aşı uygulaması arasında 3 ay süre olması önerilmektedir.
Canlı olmayan aşılar güvenle uygulanabilir. Yeterli immün yanıt oluşturabilmek için daha yüksek dozlarda aşılama gerekebilir.
İmmun yetmezlikli kişilerle aynı ortamı paylaşan kişilere de çiçek ve OPV aşıları önerilmemektedir. Gerekli durumlarda MMR, Suçiçeği ve rotavirus aşıları uygulanabilir.
İmmun Yetmezlikli ve kortikosteroid tedavisi alan kişilerde canlı aşı uygulaması özellik arz eder. Kullanılan ilaca ve kullanım süresine göre canlı aşı uygulamasına karar verilir. Buna göre:
- Topikal (deri, tendon enjeksiyonu, göz içi uygulama vs) ya da aerosol (nazal) tarzında kortikosteroid tedavisi: Kortikosteroid tedavisinden 1 ay sonra uygulanabilir
- Kortikosteroidlerin fizyolojik idame doz uygulamaları: Kortikosteroid tedavisi süresince uygulanabilir.
- Günlük veya aralıklı günlerde düşük veya orta doz sistemik kortikosteroid uygulaması: Günde 2 mg/kg veya >10 kg ve 20 mg/gün prednizon veya eşdeğeri alanlarda, kortikosteroid tedavisi sırasında canlı virüs aşıları uygulanabilir.
- 14 günden az süre, günlük veya aralıklı günlerde yüksek doz sistemik kortikosteroid uygulaması: Günde ≥2 mg/kg veya ≥10 kg ve ≥20 mg/gün prednizon veya eşdeğeri alanlarda, kortikosteroid tedavisi bitiminden 2 hafta sonra canlı virüs aşıları uygulanabilir.
- 14 günden uzun süre, günlük veya aralıklı günlerde yüksek doz sistemik kortikosteroid uygulaması: Günde ≥2 mg/kg veya ≥10 kg ve ≥20 mg/gün prednizon veya eşdeğeri alanlarda, kortikosteroid tedavisi bitiminden 1 ay sonra canlı virüs aşıları uygulanabilir.