Evde oksijen tedavisi kimlere uygulanır?
Kronik akciğer veya kalp hastalığı olan hastalar için, hastaneden taburcu olduktan sonra devam etmek için sıklıkla oksijen tedavisine ihtiyaç vardır.
Evde oksijen takviyesi şekilleri aşağıdaki gibi farklılıklar gösterir (1):
- Kronik hipoksemisi olan hastalara günde en az 15 saat oksijen verilen uzun süreli oksijen tedavisi (USOT) .
- Ambulatuar oksijen tedavisi (AOT): Dinlenme sırasında hipoksemik olmayan ancak egzersiz sırasında hipoksemi gelişen hastalar için egzersiz ve günlük aktiviteler sırasında oksijen takviyesi.
- Oksijenin gece boyunca tek başına uygulandığı ve gündüz saatlerinde oksijen tedavisi uygulanmadığı gece oksijen tedavisi (NOT).
- Hipoksemi yokluğunda ihtiyaç duyulduğunda kısa ve aralıklı oksijen takviyesinin kullanıldığı kısa süreli oksijen patlaması.
- Palyatif oksijen tedavisi (POT): Bilinen hipoksemi yokluğunda ilerlemiş veya yaşamı sınırlayan hastalıkta nefes darlığını gidermek için oksijenin kullanılması.
En sık kullanılan uzun süreli oksijen tedavisi (LLOT) için gereklilikler şunlardır:
- Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH)
- İnterstisyel Akciğer Hastalığı (ILD)
- Pulmoner hipertansiyon
- Kistik Fibrozis (KF)
- İleri Kalp Yetmezliği
Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) hastalarında uzun süreli oksijen tedavisi hangi durumlarda uygulanır? (1,2)
- İstirahat PaO2 = 7,3 kPa (55 mm Hg) veya SaO2 %88 veya daha az, stabil bir klinik durumda istirahat halindeyken
- İstirahat PaO2 = 8,0 kPa (59 mm Hg) veya stabil bir klinik durumdayken kor pulmonale, sağ kalp yetmezliği veya polisitemi (%55’ten büyük hematokrit) kanıtı varsa SaO2 %89 veya daha az ise bu hastalarda uzun süreli oksijen tedavisi uygulanır.
Evde oksijen tedavisi kimlere uygun değildir?
Önemli yangın riski nedeniyle sigara içmeye devam eden hastalarda evde oksijen tedavisi endike değildir. Benzer şekilde oksijen tüpleri veya malzemeleri alevlerden veya elektrik devrelerinden uzak tutulmalıdır (1).
Evde oksijen tedavisi yöntemleri nelerdir?
Evde oksijen kullanımı için birçok cihaz türü mevcuttur. Bunlar yoğunlaştırıcıları, sıvı sistemleri, silindirleri ve jeneratörleri içerir. Oksijen verme sisteminin seçimi, hastanın klinik durumuna ve gerekli solunan oksijen konsantrasyonuna ve kullanılan cihaza hasta toleransına bağlıdır.
Evde oksijen tedavisi için tipik yollar şunları içerir(1,3):
- Düşük akışlı nazal kanül, düşük oksijen akışı sağlayan (dakikada 1 ila 6 litre) bir seçenektir . Dakikada her litre oksijen akışı için, oksijen konsantrasyonuna yaklaşık %3 ila %4 eklenir. Nazal kanül ile nazofarenkse iletilen oksijen oda havasıyla karışır. Sonuç olarak, nazal kanülün oksijen konsantrasyonu hastanın solunum hızına, tidal hacmine, oksijen akış hızına ve ağız solunumunun kapsamına bağlı olarak değişir.
- Basit oksijen maskeleri, %35 ile %50 arasında oksijen konsantrasyonları ile dakikada 6 ila 10 L arasında oksijen akışı sağlamak için kullanılır ve bu, hastanın solunum hızına ve maske uyumuna bağlıdır. Basit bir maskede, oksijen dağıtımı, maskenin tabanına bağlı küçük çaplı bir tüp aracılığıyla yapılır. Dışarı verilen gaz, maskenin her iki yanındaki deliklerden dışarı çıkar. Oda havası bu deliklerden girer ve oksijenle karışır, CO2’nin yeniden solunmasını önlemek için dakikada 5 L’den daha yüksek bir oksijen akış hızı gerekir.
- Sabit bir %O2’ye izin veren venturi maskeleri , %24 ila %40’lık kontrollü oksijen konsantrasyonlarının iletilmesi için mevcuttur. USOT gerektiren hiperkapnik solunum yetmezliği olan hastalara fayda sağlayabilir.
- Minimum kafa temasına izin veren ancak yüz temasına izin vermeyen başka arayüzler mevcuttur.
Kaynaklar: