Dişleri temiz tutmak
Dişler yeme içme, konuşma fonksiyonları yanında dış dünya ile iletişimimizde önemli rol oynayan organlarımızdır. Kirli, çürük, enfekte diş ve diş etleri fiziksel sağlığımıza zarar verdiği kadar sosyal ve psikolojik sağlığımızı da etkilemektedir.
Diş temizliği bazı dönemlerde diş hekimine giderek beyazlatma yapılması ile sağlanamaz. Etkin bir diş temizliği için yapılması gerekenler şunlardır:
- Uygun diş fırçası ile uygun şekilde dişlerin fırçalanması,
- Diş fırçalama yanında diş ipi ya da arayüz fırçası kullanımı,
- Düzenli diş hekimi kontrolü .
Diş Fırçalama
Dişlerimizi, diş etlerimizi ve ağız içi yapıları sağlıklı tutmak, çürükleri, diş eti hastalıklarını, diş kayıplarını önlemek, ağız kokusunu gidermek, sağlıklı ve güzel bir gülüş sahibi olmak için günde iki defa dişlerin ve beraberinde dilin üzerinin florürlü diş macunu kullanarak fırçalanması gerekir. Diş bakımının en temel yaklaşımıdır. Özellikle geceleri yapılan diş fırçalama uygulaması dişlerde plak gelişimi ve çürümeleri önlemek için şarttır.
Yiyecek ve içecekler, özellikle şekerli gıdalar dişler üzerinde ince bir tabaka şeklinde yapışır. Bu alanlar bakteri birikimi için ideal alanlardır. Zamanla buralarda diş plakları, diş taşları oluşur, diş rengi sararır, diş eti hastalıkları, dişlerde sallanma olur. Erken müdahale edilmez ise diş kaybı ile sonuçlanır.
Tüm bunlar diş fırçalama ile önlenebilir.
Elektrikli diş fırçası mı manuel diş fırçası mı kullanmalıyım?
Diş fırçasının manuel ya da elektrikli olması çok önemli değildir. Her ikisi de düzgün kullanıldığında diş yüzeylerini temizlemektedir. Ancak bazıları kullanım kolaylığı açısından elektrikli diş fırçalarını tercih etmektedir. Şarjlı diş fırçalarının küçük ve yuvarlak bir başlığa sahip olması nedeniyle ağız boşluğunda birçok bölgeye rahatlıkla girmesi mümkündür. Manuel diş fırçalarına göre daha az kanama olduğu diş etlerine daha az zarar verdiğine yönelik bazı yayınlar da mevcuttur. Ancak uygun yumuşaklıkta, diş yüzeylerini temizleyen, plak oluşumunu engelleyen tüm diş fırçaları kullanım için uygundur.
Diş fırçası seçiminde nelere dikkat etmeliyim?
Diş fırçası seçiminde reklamlardan ziyade diş hekiminizin önerisine göre tercih yapmak daha sağlıklı olacaktır. Diş hekiminiz, ağız bakımınız, diş yapınız, diş etlerinizin durumu gibi hususları dikkate alarak size en uygun diş fırçasını önerecektir. Diğer taraftan birkaç fırça denedikten sonra siz de kendiniz için en uygun fırça seçiminde tecrübe sahibi olursunuz.
Diş fırçası seçiminde dikkate alınması gereken birkaç husus şöyle özetlenebilir:
- Dişlerinizin ve diş etlerinizin temizliği için en iyi diş fırçası yumuşak, ucu yuvarlatılmış ya da parlatılmış kılları olanlardır. Sıkı ya da sert diş fırçaları diş eti dokularınızı zedeleyebilir.
- Çok ince saplı fırçalar yerine, belli kalınlıkta ve yumuşaklıkta olan fırça saplarını seçilmesi, ağız içinde hareket kolaylığı sağlayacaktır.
- Diş fırçasının büyüklüğü ve biçimi, ağız yapınıza uygun olmalı, her dişe ulaşabilmelidir.
- Çocukların erken yaşlarda diş fırçalamaya başlamaları en uygun olanıdır. Küçük yaşlarda diş fırçalamanın temel nedeni diş fırçalama alışkanlığının kazandırılmasıdır. Çocuğun ağız yapısına uygun, küçük başlıklı, yumuşak diş fırçaları tercih edilmelidir. Sert diş fırçaları, dişleri aşındıracağı için kullanımı uygun değildir. Çocukların, sabah kahvaltısından sonra ve gece yatmadan önce dişlerini üçer dakika fırçalamalarını sağlamak yeterli olacaktır. Ebeveynlerin çocukları ile birlikte diş fırçalaması, çocukların diş fırçalamayı öğrenmesi ve alışkanlık haline getirmesi açısından faydalıdır.
- Diş fırçasının açılı olup olamaması, sap kısmının açılı olup olmaması kullanıcının tercihi ile ilgilidir. Önemli olan dişlerin arka bölümlerine de rahatlıkla erişilebilmesidir.
- Diş fırçasının her en geç 6 ayda bir ya da fırçanın kılları büküldüğünde değiştirilmesi gerekir. Diş fırçaları bakteri toplarlar. Uzun süre kullanılan diş fırçaları diş yüzeyine veya diş aralarına bakteri salar. Bu durumda dişler fırçalama ile daha fazla zarar görecektir.
- Diş fırçalama yanında dilin fırçalanması da önemlidir. Bu nedenle dili fırçalamaya yardımcı olabilecek tarzda üretilmiş diş fırçaları tercih edilebilir.
Diş macunu seçiminde nelere dikkat etmeliyim?
Diş temizlenmesinin temeli dişin fırçalanmasıdır. Diş fırçalarken diş macunlarından destek alırız. Bazen diş fırçalama kişide mide bulantısı yapabilir. Bu durumlarda diş macunu olmadan dişlerin fırçalanması önerilebilir.
Diş macunu uygun miktarda florür içermelidir. Florür diş temizliği, diş eti sağlığı açısından gereklidir. Diş macununun florür içeriği ambalajında detaylı olarak verilmektedir.
Çocuklar için ilk başta sürüntü tarzında, ilerleyen yaşlarda bezelye büyüklüğünde diş macunu yeterli olur. 6 yaşından itibaren erişkinler kadar florürlü diş macunu kullanılabilir.
Diş macunu seçiminde diş hekiminden destek alınabilir. Diş hekiminiz size ve çocuğunuza uygun diş macunu seçiminde yardımcı olacaktır.
Dişlerimizi fırçalarken nelere dikkat etmeliyiz?
- Dişlerinizi günde iki kez (geceleri yatarken mutlaka) fırçalayın,
- Diş fırçasına nohut büyüklüğünde diş macunu sürmeniz yeterli olacaktır,
- Fırça uçları diş etlerinize bakacak biçimde 45 derece açıyla diş fırçanızı tutun,
- Yaklaşık 2 dakika boyunca tüm dişlerinizin tüm yüzeylerini temizleyin,
- Dişlerinizin iç yüzeylerini, dış yüzeylerini ve çiğneme yüzeylerini fırçalayın,
- Dişlerinizi fazla baskı uygulamadan nazikçe dairesel, oval hareketlerle fırçalayınız,
- Diş çekilmelerini önlemek için diş fırçasını diş etinden başlatıp yukarı doğu çekin,
- Dişlerinizin çiğneme kısmı dediğimiz üst bölgelerinde fırçayı, ileri geri hareket ettirerek kullanın,
- Dişler temizlendikten sonra dil yüzeyini temizleyin,
- Fırçalama bitince diş macununu tükürün, gerekliyse az miktarda su ile ağzınızı çalkalayabilirsiniz.
- Çocuklarda 6 yaşına kadar diş fırçalamaya yardımcı olun.
- Diş fırçalamasına ilave olarak dişlerin arasında kalan boşlukların da temizlenmesi için diş ipi ya da arayüz fırçası kullanın.
- Diş fırçalama yanında düzenli olarak diş hekiminize kontrole gidin. Ağız bakımında eksik kalan ya da yanlış yapılan uygulamalarınız hususunda size tavsiyelerde bulunacak, gerekirse diş temizliği, beyazlatma işlemi yapacaktır.
Fotoğraf: Diana Polekhina