Diş kaybı nedenleri nelerdir?
Diş kaybı hemen her yaşta önemli bir sağlık sorunudur. Diş kaybına bağlı olarak konuşma bozuklukları, estetik kaygılar, yeme içme bozuklukları, ağız kokusu, enfeksiyonlar oluşabilir. Diş kaybına bağlı olan hastalığın getirdiği diğer bulgular (ağrı, şişlik, abse vs) ile birlikte ciddi sağlık sorunları ortaya çıkabilir.
Diş kaybı nedenleri nelerdir?
Diş kaybından kurtulmak büyük oranda kontrolümüz altında olmakla birlikte bazı hastalıklar veya kullanılan ilaçlara bağlı olarak diş kaybı kaçınılmaz olmaktadır. Altta yatan hastalığın tedavisi ile birlikte kaybolan dişin yerinin çeşitli metodlarla doldurulması gerekir.
Yapılan araştırmalarda diş kaybına neden olan faktörler şunlardır:
- Diş eti hastalıkları: Diş kaybının en önemli risk faktörlerindendir. Ön taraf diş eti hastalıkları, arka taraf diş eti hastalıklarına daha risklidir.
- Kötü ağız hijyeni: Diş hekimi tavsiyelerine uymamak, diş fırçalamama, diş bakımı yapmamak, uygun diş fırçası kullanmamak diş çürüğü,diş eti hastalığı ve diş kaybının önemli nedenlerindendir.
- Risk faktörleri: Erkeklerin diş kaybı olasılığı kadınlardan daha yüksektir. 35 yaş ve üstü hastalarda diş kaybı daha yaygındır.
- Tütün ve tütün ürünleri kullanımı: Başta sigara olmak üzere tütün ve tütün ürünleri bağışıklık sistemini zayıflatır, dişlerde plak oluşumuna zemin hazırlar. Diş çürükleri, diş eti hastalıkları ve diş kaybı riskini artırır.
- Diyabet hastalığı: Diyabet hastalığında vücudun enfeksiyonlara direnci azalır. Diş eti hastalığı gelişme riski artar. Özellikle tip 2 diyabet hastalığında kan şekeri kontrol altında tutulamazsa diş eti hastalığı ve diş kayıpları görülebilir.
- Hipertansiyon hastalığı: Bağışıklık sisteminin zayıflaması, kan dolaşımın bozulması, kullanılan ilaçların komplikasyonları gibi nedenlerle tansiyon yüksekliği de diş eti hastalıkları ve diş kaybı nedeni olabilir. Ayrıca diş tedavilerini de olumsuz etkilemekte, kanama riskini artırmaktadır.
- Romatoid Artrit: Hastalığın kemik yapılarına olan etkisi, kullanılan ilaçlar, enfeksiyon riskleri nedeniyle diş ve dişeti hastalıklarının görülme sıklığı artar.
- Kullanılan İlaçlar: Başka hastalıkların tedavisinde kullanılan kalsiyum kanal blokörleri, nifedipin, amilodipine, diltiazem, manidipin, verapamil, felodipin, nicardipin, nitredipin gibi ilaçlar, kemoterapi ilaçları başta olmak üzere birçok ilacın dişler üzerinde olumsuz etkileri vardır. Diş çürümeleri, diş eti hastalıkları, kemik erimesi, diş çekilmesive diş kayıpları olabilir. Bu tarz ilaç kullanımında kar zarar ilişkisi önemlidir. Kanser hastasının tedavisinin diş kaybı gerekçesiyle durdurulması düşünülemez. Bu ilaçları kullanma zorunluluğu varsa hastanın bilgilendirilmesi, ağız hijyenine ilişkin tavsiyeler verilmesi diş kayıplarının azaltılması için gereklidir.
- Kötü beslenme: Uygunsuz ve kötü beslenme diş çürükleri, diş eti hastalıkları, kemik kayıpları aracılığıyla diş kayıplarına neden olabilir. Şekerli yiyecekler diş minesini yavaş yavaş tahrip eder, diş çürükleri oluşur. Diş çürükleri zaman içinde dişin derin katmanlarına ilerleyerek diş kaybı oluşturur.
- Vitamin eksiklikleri: Bazı vitamin eksikliklerinde de diş kayıpları oluşabilir. Vitaminlerin diş ve dişeti sağlığı ile ilişkileri kabaca şöyle özetlenebilir:
- A vitamini: Ağız içinde tükrük oluşumunu destekler. Tükrük ağzın bakterilerden korunmak için gereklidir. A vitamini eksikliğinde tükrük eksikliğine bağlı olarak diş ve diş eti rahatsızlıkları artabilir. Dişin mine kısmında tahribatlar oluşur, diş çürüğü ve kırılganlık riski artar. Yumurta, karaciğer, süt ürünleri ve balık gibi besinler A vitamini açısından zengindir.
- B vitamini: Mikrofloranın kazanılması, enfeksiyonlarla mücadele açısından faydalıdır. Eksikliğinde diş eti hastalıkları, diş eti kanamaları ve diş kayıpları görülebilir.
- C vitamini: Vücudun enfeksiyonlarla mücadelesine destek olur. Fazla tüketildiğinde birikmez yani vücuda bir zararı olmaz. Eksikliğinde diş çürümesi, ağız mukozası ve diş eti iltihapları, diş kayıpları olur. Denizde uzun süre seyahat eden c vitamini alamayan denizcilerde görülen diş kayıpları en bariz örneğidir.
- D vitamini: Kemikleri ve bağışıklık sistemini güçlendirir. Dişin mine tabakası için hayati öneme sahiptir. Güneş ışınları, süt ürünleri, mantar, yağlı balıklar d vitamini açısından zengindir. Eksikliğinde diş çürükleri, çene kemiğinde kayıplar, diş kayıpları olur.
- K2 Vitamini: Kemiklere ve dişlere kalsiyum temininde aktif görev alır. Diş gelişimine katkıda bulunur. Peynir, yumurta, tereyağı, karaciğer, sucuk, salam türevleri k2 vitamini açısından zengindir. Eksikliğinde diş çürümeleri, diş kırılmaları ve diş kayıpları yaşanabilir.
- E Vitamini: Bakterilerle mücadele için ceviz, bitkisel yağlar, ıspanak brokoli gibi e vitamininden zengin besinler önerilir. Eksikliğinde diş eti hastalıkları ve diş kayıpları yaşanabilir.
Diş kontrolü: Diş kontrolleri ve diş temizliği için diş hekimine düzenli ziyaretler de çürüme ve olası diş kaybı riskinizi azaltmanıza yardımcı olacaktır.
11. Travma ve kazalar: Ev kazaları, trafik kazaları, spor yaralanmaları gibi travmalar diş kırılması ve diş kaybı nedeni olabilir.
12. Hormonal değişimler: Menopoz sonrası kadınlarda diş eti hastalığı ve diş kaybı daha fazla görülebilir.
13. Stres: Bağışıklık sistemini zayıflatır. Ağız bakımı ihmal edilir, diş fırçalama alışkanlığı azalır. Kortizol salınımını tetikler, osteoporoz riskini artırır. Bu durum diş kayıplarına neden olabilir.