Diş eti kanaması, esas olarak diş etlerinde meydana gelebilecek hastalıkların bir belirtisidir. Ancak bazı başka ciddi hastalıklar da diş eti kanamasına yol açabilir. Bu nedenle diş eti kanaması durumunun bir sağlık kuruluşunda iyice araştırılması gereklidir.
Diş eti kanaması nedenleri nelerdir?
- Diş eti kanaması nedenleri nelerdir?
- Diş eti kanaması belirtileri nelerdir?
- Diş eti kanaması risk faktörleri nelerdir?
- Evde diş eti kanamasından korunma için neler yapabilirim?
- Evde diş eti hastalıklarından korunma amacıyla kullanılabilecek ilaç dışı geleneksel yöntemler:
- Diş eti kanaması tedavi edilmezse ne olur?
- Diş hekimine ne zaman gitmeliyim?
- Diş hekimi diş eti kanamasını nasıl tedavi edecek?
- Diş eti kanaması nasıl önlenir?
- Diş eti iltihabı: Diş plakları temizlenmezse zamanla bakterilerin üremesine yol açar. Bu durum diş etlerinde hassasiyet ve kızarıklık ile birlikte kanamaya neden olabilir.
- Bazı ilaçlar: Başta kan sulandırıcı ilaçlar olmak üzere bazı ilaçlar kanın pıhtılaşmasını güçleştireceğinden yan etki olarak diş etinde kanamaya neden olur. Bu nedenle ilaçların uzman kontrolünde alınması, bu kişilerde daha hassas ağız bakım ürünlerinin tercih edilmesi gerekir.
- Ağız bakım ürünleri: Rutin kullanılan ağız bakım ürünlerinin değiştirilmesi diş eti kanamasına yol açabilir. Bir diş hekimine danışılmalıdır.
- Gebelik: Değişen hormonal aktiviteler diş eti hassasiyetine yol açabilir. Diş etlerinde kan akışının artmasına bağlı olarak diş bakımı sırasında kanamalar meydana gelebilir.
- Yetersiz ağız bakımı: Ağız bakımına yeterince özen göstermemek diş eti hastalıklarının ve dolayısıyla diş eti kanamalarının başlıca nedenidir.
- Sağlıksız beslenme: İşlenmiş gıdalarda bulunan bazı bileşenler diş etlerini tahriş edebilir ve hassasiyetlere neden olur. Ayrıca vitamin ve mineral eksiklikleri de ağız ve diş sağlığının bozulması üzerinde oldukça etkilidir. Bu nedenle yeterli ve dengeli beslenmeye gereken özen gösterilmelidir.
- Stres: Damar sağlığının bozulmasına ve bağışıklık sisteminin güçsüz kalmasına neden olur. Bunun sonucu olarak da ağız sağlığı bozulabilir ve diş eti kanamaları meydana gelebilir.
- Tütün ve tütün ürünleri: Tütün dumanında bulunan zararlı maddeler diş etlerinde birikerek enfeksiyonlara neden olabilir. Bu nedenle diş eti kanamalarını önlemek için tütün ve tütün ürünleri kullanımından kaçınılmalıdır.
- Herhangi bir kanama bozukluğu, K vitamini eksikliği
- Çok sert fırçalamak, kötü oturan protezler, uygun olmayan diş ipi kullanımı
- Bir tür kan kanseri olan lösemi de diş eti kanaması nedeni olabilir.
Diş eti kanaması belirtileri nelerdir?
- Kolay kanayan diş etleri,
- Fırçaladıktan sonra pembe renkli diş fırçası,
- Dişlerinizi fırçalarken veya diş ipi kullanırken kan tükürmek,
- Şişmiş veya kabarık diş etleri,
- Parlak kırmızı, koyu kırmızı veya morumsu diş etleri,
- Dokunulduğunda hassas hisseden diş etleri,
- Ağız kokusu,
- Dişleriniz ve diş etleriniz arasında irin,
- Ağrılı çiğneme,
Diş eti kanaması risk faktörleri nelerdir?
- Sigara içmek,
- Diyabet,
- Kötü ağız hijyeni,
- Stres,
- Genetik,
- Sağlıksız beslenme,
- Altta yatan immün yetmezlikler – örneğin, AIDS,
- Kanama bozukluğuna neden olan ilaçları almak,
- Düzgün oturmayan protezler,
- Hamilelik veya oral kontraseptif kullanımı gibi kadın hormonal değişiklikleri.
Evde diş eti kanamasından korunma için neler yapabilirim?
Diş eti kanamalarının önlenmesi için yapılması gerekenler şunlardır:
Ağız hijyeni: Ağız ve diş temizliğini ihmal etmeyin, dişlerinizi ve beraberinde diş etleri ile birlikte diliniz düzenli ve doğru şekilde fırçalayın.
Diş kontrolü: Yılda iki defa diş kontrolünüzü düzenli olarak yaptırın.
Doğru diş fırçası: Hassas diş etleri için ekstra yumuşak diş fırçaları tercih edilmelidir. Sert diş fırçaları kanama riskini artırır. Diş fırçası 3-6 ayda bir değiştirilmelidir.
Diş ipi: Her gün en azından yatarken diş ipi yada ara yüz fırçası kullanmak dişlerde plak ve tartar oluşumunu engeller. Genel olarak diş eti sağlığını iyileştirir kanamayı azaltır.
Bağışıklık sistemini güçlendirme: Bazı hastalıklar veya kullanılan ilaçlara bağlı olarak bağışıklık sisteminin zayıflaması diş eti kanamalarının uzamasına neden olur. Kronik hastalığınızı takip eden doktor ve diş hekiminizle birlikte bağışıklık sistemini güçlendirmeye yönelik önlemler almalısınız.
Gevrek sebzeler yemek: Kereviz ve havuç gibi gevrek sebzeler, dişlerdeki yiyecek kalıntılarını gidermeye yardımcı olur, öğünler arasında dişlerin temiz kalmasına yardımcı olur. Ayrıca düşük miktarda şeker ve karbonhidrat içerirler. Bu nedenle diş çürümesine veya diş eti sorunlarına neden olmazlar.
Yeşil gıda tüketmek: Lahana, marul ve ıspanak gibi yapraklı yeşillikler, K vitamini de dahil olmak üzere temel besinler açısından zengindir. K vitamini eksikliği, kanın pıhtılaşması için geçen süreyi etkileyebilir, bu nedenle K vitamini eksikliği olan kişilerde normalden daha fazla kanama görülebilir.
Gazlı bez kullanma: İyi ağız hijyeni uygulaması yanı sıra kanayan bölgeye hemen temiz, nemli bir gazlı bez bastırmak kanamayı durdurmaya yardımcı olabilir. Gazlı bezi kan akışı durana kadar hafifçe bastırın.
Buz kullanma: Kanayan diş eti bölgesine soğuk kompres uygulamak kanamanın durmasına yardımcı olabilir. Diş eti iltihabına bağlı şişliği azaltır, ağrıyı giderir. Soğuk kompres 10 dakikalık aralıklarla uygulanır.
Antibakteriyel gargara kullanma: Kloroheksidin ya da hidrojen peroksit içeren gargaralar bakterileri öldürür ve iltihabı azaltırlar. Diş eti kanamasının yaygın bir nedeni olan diş eti iltihabının tedavisinin bir parçası olarak kullanılır. Ağrıyan, şişmiş ve kanayan diş etlerini yatıştırır.
Sıcak tuzlu su ile çalkalama: Bakterileri azaltmaya ve iyileşme sürelerini hızlandırmaya yardımcı olabilir. Diş hekimi tavsiyesine uygun şekilde kullanılmalıdır.
Tütün ve tütün ürünlerini kullanmamak: Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC) verilerine göre sigara kullanımı diş eti hastalığının önemli bir nedenidir. Bakterilerle savaşta bağışıklık sistemini zayıflatır, iyileşmeyi zorlaştırır.
İşlenmiş ve şekerli gıdalardan kaçınmak: Rafine ekmek, kekler, kurabiyeler, patates cipsi gibi nişastalı yiyecekler dişlere ve diş etlerine yapışır, şekere dönüşür. Bu durum diş etlerinde iltihaplanmaya, kanamaya ve çürümede artışa neden olur.
Evde diş eti hastalıklarından korunma amacıyla kullanılabilecek ilaç dışı geleneksel yöntemler:
Papatya (Matricaria recutita): Anti inflamatuar ve antiseptik özelliği nedeniyle, diş eti iltihaplarının tedavisinde etkilidir. Sadece diş eti hastalıklarının tedavi edilmesi esnasında değil, aynı zamanda bu hastalıklardan korunmak için önlem amaçlı da kullanılabilir. 250 ml sıcak suya 2-3 çay kaşığı papatya koyun ve yaklaşık 10 dakika bekleyin. Daha sonra süzerek yemeklerden sonra için veya gargara gibi ağzınızı çalkalamak için kullanın.
Ekinezya (Echinacea): Anti bakteriyel ve bağışıklık sistemini güçlendirici özelliği nedeniyle diş etlerinin korunmasında kullanılır.
Çay (Camellia sinensis): Diş çürümeleri ve dişeti iltihaplarına sebebiyet veren bakterilerin ağız içerisine yerleşmesini önler.
Meyan kökü (Glycyrrlüza glabra): Doğal bir tatlandırıcıdır. Diş çürümelerine veya diş eti iltihaplanmalarına neden olmaz. Aynı zamanda dişeti iltihaplarının ve plak oluşumunun kontrol ve denetim altına alınmasında etkilidir. Ancak uzun süreli veya çok miktarda kullanılması halinde, baş ağrısı, uyuşukluk, vücutta sodyum ve su tutulması, aşın potasyum kaybı ve yüksek tansiyona sebep olabilir.
Isırgan otu (Urtica dioica): Anti bakteriyel özelliği sayesinde dişlerde plak oluşumunu ciddi anlamda azalttığı kabul edilir.
Nane (Mentha piperita): Antibakteriyel özelliği nedeniyle diş eti iltihabına neden olan bakterilerle mücadele için kullanılır. 250 ml sıcak suya 2 çay kaşığı kuru nane ilave ederek elde edeceğiniz çayı içebilir veya ağzınızı çalkalayabilirsiniz. Naneli sakız çiğnemek veya nane şekeri yemek yerine, taze nane yapraklarını çiğnemeniz çok daha etkili ve iyidir.
Su teresi (Nasturtium offidnale): Diş eti iltihaplarının tedavisinde Çin’de uzun yıllardır kullanılmaktadır.
Teatree (Melaleuca): Teatree yağı güçlü bir antiseptiktir. Dişeti iltihapları ve ağız içinde meydana gelen yaraların tedavisi için kullanılır. Bir bardak suyun içerisine birkaç damla teatree yağı ilave ederek gargara şeklinde kullanılır. Yutulmaz.
Semizotu (Portulaca oleracea): Magnezyum ve C vitamini açısından zengin olması özelliğinden dolayı kişniş, börülce, karahindiba, meyan kökü, marul, haşhaş tohumu, ıspanak, ısırgan otu yapraklan ve taze fasulye diş eti hastalıklarının tedavi edilmesi için kullanılır.
Adaçayı (Salvia offîcinalis): Antiseptik özelliği nedeniyle bir süredir Avrupa’da diş etlerinde meydana gelen kanamanın durdurulmasında kullanılır. Ancak yüksek dozda alınır ise, spazmların meydana gelmesine sebebiyet verebilir.
Zerdeçal: Antibakteriyel ve antienflamatuar etkilere sahiptir. Diş etlerine zerdeçal macunu uygulamak, diş eti iltihabı ve diş eti kanaması semptomlarını iyileştirebilir. Uygulama sonrası dişlerde sarı renk kalıntısını gidermek için kabartma tozu ile kullanılabilir.
Diş eti kanaması tedavi edilmezse ne olur?
Diş eti kanaması düzgün şekilde tedavi edilmez ise diş eti iltihabı, dişlerde sallanma ve diş kaybına neden olabilir. Enfeksiyon varlığında bakteriler diş eti dokusu yoluyla kan dolaşımınıza girebilir ve vücudun diğer kısımlarını etkileyebilir, solunum yolu hastalığı, romatoid artrit, koroner arter hastalığı veya diyabette kan şekerini kontrol etme sorunları ile kendini gösterebilir. Hatta septisemiye yol açabilir.
Diş hekimine ne zaman gitmeliyim?
Evde uygulanan yöntemler veya geleneksel tedaviler geçici rahatlama sağlamak içindir. Diş etlerinizde, dişlerinizde veya ağzınızda değişiklikler fark ederseniz diş hekimine danışmalısınız.
Diş etlerinde ağrı, kızarıklık veya kanama her gün olmaz. Sorun sık sık ortaya çıkıyorsa veya evde uyguladığınız yöntemlerle geçmiyorsa diş hekiminize başvurunuz.
- Çok ağrılı ve şiş diş etleri, ateş,
- Dişlerin gevşemesi veya düşmesi,
- Ağzınızda ülserler veya kırmızı lekeler,
- Ağzınızda veya dudağınızda bir yumru varsa
ACİL OLARAK MÜDAHALE EDİLMESİ GEREKEN BİR DURUM SÖZ KONUSUDUR.
Diş hekimi diş eti kanamasını nasıl tedavi edecek?
Diş hekiminiz dişlerinizin ve diş etlerinizin muayenesini yapar. Dişlerinizi ve çene kemiğinizi kontrol etmek için röntgen isteyebilir. Muayene ve tetkik sonuçlarınıza göre diş eti kanamanız konusunda bir fikir sahibi olur. Gerekirse sizi bir periodontoloji uzmanına sevk edebilir.
Diş eti kanamasın nasıl tedavi edildiği, hastalığınızın ne kadar şiddetli olduğuna ve altta yatan hastalığa bağlıdır.
Erken aşamalarda, herhangi bir müdahaleye gerek olmayabilir. Diş hekiminiz size diş fırçalama teknikleri ve yaşam standartlarınız üzerine tavsiyelerde bulunabilir. Sigara kullanıyorsanız bırakmanızı tavsiye eder. İhtiyaç varsa dişlerinizi temizler.
Diş eti kanamanız erken aşamayı geçmiş ise daha farklı tedavi seçenekleri gerekir. Öncelikle enfeksiyon varsa antibiyotik reçete edilir. Diş etleriniz, tartarlarınız temizlenir. Tartar temizliği önce yüzeysel sonra derin temizlik şeklinde yapılır. Bazı durumlarda diş etlerinize daha ciddi operasyonlar gerekebilir. Hatta ihtiyaç varsa bazı dişleriniz çekilebilir.
Diş eti kanaması nasıl önlenir?
Diş eti kanamalarını önlemenin en iyi yolu dişlerinizi ve diş etlerinizi mümkün olduğunca sağlıklı tutmaktır.
Bunu yapmak için:
- Ortalama olarak her altı ayda bir düzenli diş kontrollerinizi yaptırınız. Mümkünde diş kontrollerinize aynı diş hekimi ile devam ediniz.
- Şekerli yiyecek ve içeceklerden uzak durun. Özellikle akşamları alınan şekerli gıdalar dişlerde kalıntı bırakacaktır. Bu kalıntılar temizlenmezse zaman içerisinde diş çürüklerine sebep olacaktır. Şekerli gıdaların sadece yemek zamanlarında, ara sıra ve az miktarda tüketilmesi tavsiye edilir.
- Florürlü bir diş macunu ile dişlerinizi günde iki kez yaklaşık 2 dakika fırçalayın. Dişlerin fırçalanması esnasında diş etleri ve dilinde fırçalanması önerilir.
- Diş fırçanızı düzenli aralıklarla değiştirin.
- Yiyecek, kalıntı ve plağı çıkarmak için her gün diş ipi veya diş arası fırçası kullanarak dişlerinizin arasını temizleyin.
- Sigara kullanmayın. Sigara hem dişlerde sararma nedeniyle kozmetik sorun oluşturacak, hem de diş problemlerini daha da kötüleştirecektir. Diş müdahaleleri sonrası içilen sigara kanama sürelerini uzatacaktır.
- Diyabet gibi diş eti sorunlarına katkıda bulunabilecek sağlık sorunlarını düzenli olarak kontrol ettirin.
- Bol miktarda taze meyve ve sebze içeren sağlıklı bir diyet yemek ve işlenmiş gıdaları ve ilave şekerli gıdaları sınırlamak.