Diş eti çekilmesi

Diş eti çekilmesi dişlerin çevresindeki yumuşak dokuya zarar veren ve eğer tedavi edilmezse bireyin dişlerini destekleyen kemiği yok edebilen ciddi bir diş eti enfeksiyonudur. Dişleri çevreleyen diş eti dokusunun marjının aşındığı veya geri çekilerek dişin veya diş kökünün daha fazla açığa çıktığı süreçtir. Diş eti çekilmesi meydana geldiğinde, dişler ve diş eti çizgisi arasında boşluklar oluşur. Bu durum bakterilerin oluşmasını kolaylaştırır. Uygun tedavi yapılmadığı durumda dişlerin gevşemesine veya diş kaybına neden olabilir. 

Genellikle ağız temizliği ve bakımının kötü yapılmasından kaynaklanan diş eti çekilmesi yaygın olarak görülen, ancak büyük ölçüde önlenebilir bir durumdur.  Yavaş geliştiğinden birçok kişi diş eti çekilmesini bulgu verene kadar fark etmez. Diş eti çekilmesinin ilk belirtisi genellikle diş hassasiyetidir veya bir dişin normalden daha uzun göründüğünü fark edebilirsiniz. Tipik olarak, diş eti çizgisinin yakınında bir çentik hissedilebilir. 

Diş eti çekilmesi neden olur? 

Diş eti çekilmesi esas olarak dişlerde plak oluşumundan kaynaklanır. Plaklar zamanla diş etlerinin çekilmesine neden olur. Özellikle akşamları alınan şekerli yiyecek ve içecekler dişlerde kalıntı bırakacaktır. Kalıntı dişlerin düzenli olarak ve özellikle gece yatmadan önce uygun şekilde fırçalanması ile giderilebilir. Diş fırçalama yanı sıra diş ipi yada ara yüz fırçaları kullanılmadığı takdirde diş fırçalama da, plak oluşumunu önlemede tek başına yeterli kalmayacaktır. Plaklar bir süre sonra diş eti çizgisinin altında sertleşerek tartar (diş taşı) şekline dönüşecektir. Tartar tedavisi plak tedavisine göre daha zordur. Tartar ne kadar uzun süre dişte kalırsa diş ve diş etine verdiği zarar da o kadar fazla olacaktır. Tartar temizliği diş hekimi kontrolünde yapılmalıdır.  



Diş plakları zaman içerisinde diş eti dokusunun ve diş tabanının etrafında tahrişe ve iltihaplanmaya yol açacaktır. Diş eti iltihabı ciddi tedavi gerektirir. Diş hekimi tarafından uygulanan tedavi yanı sıra evde ağız bakımına ilişkin yapılması gereken hususlara da dikkat etmek gerekir.  

Diş eti iltihabı tedavi edilmediği takdirde plak ve tartar oluşumu ile dişlerin diplerinde birlikte bakteriler için yuva olabilecek ceplere yol açar. Bu cepler derinleşip daha fazla bakteri biriktirdikçe diş ve diş etlerinde doku ve kemik kaybına neden olur. Bu durumda diş bütünlüğü bozulur, sallanmaya başlar, fonksiyonlarını yitirir ve diş kaybedilir.  

Bazı araştırmalar diş eti çekilmesi olan hastaların yaklaşık %30’unda genetik faktörleri sorumlu tutmuştur. Ergenlik, hamilelik ve menopoz gibi hormonal dalgalanmalara neden olayların da  diş eti çekilmeleri riskini artırabildiği düşünülmektedir. 

Dişlerin agresif, zorlayıcı ve yanlış fırçalanması da diş eti çekilmelerine neden olabilir.  

Diş eti çekilmesinin diğer nedenleri:  

• Uygunsuz ağız ve diş bakımı,  
• Tütün ve tütün ürünleri kullanımı,  
• Diş gıcırdatma ve diş sıkma (dişlere aşırı yük biner),  
• Çarpık dişler veya yanlış hizalanma, (diş etlerine ve kemiğe çok fazla kuvvet uygulanır),  
• Piercing (Dudak veya dilin delinmesi) (diş etlerini aşındırır, tahriş ve enfeksiyon oluşabilir) .  
• İlaçlar (ağız kuruluğuna neden olan ilaçlar, kemoterapi ilaçları vs), 
• Yetersiz beslenme (özellikle c vitamini eksikliği),  
• Kronik hastalıklar (diyabet, romatoid artrit ve Crohn hastalığı vs),  
• Bağışıklık sisteminin zayıflaması (lösemi, HIV / AIDS veya kanser vs), 
• Obezite. 

Diş eti çekilmesi belirtileri nelerdir? 

Sağlıklı bir diş eti sert ve soluk pembe renktedir ve dişlerin etrafına tam oturur.  

Diş eti çekilmesi durumunda görülebilen belirtiler şunlardır:   

• Diş fırçalarken veya diş ipi kullanırken kan tükürmek, 
• Dokunulduğunda hassas olan diş etleri, 
• Fırçalamadan sonra pembe renkli diş fırçası, 
• Kolayca kanayan diş etleri, 
• Şişmiş veya kabarık diş etleri, 
• Parlak kırmızı, koyu kırmızı veya morumsu diş etleri, 
• Ağız kokusu, 
• Ağrılı çiğneme, 
• Dişler arasında gelişen yeni boşluklar, 
• Dişler ve diş etleriniz arasına boşluk, 
• Aşağı çekilerek dişleri normalden daha uzun gösteren diş etleri, 
• Gevşek dişler veya diş kaybı, 
• Isırdığınızda dişlerinizin birbirine uyma biçiminde bir değişiklik. 

 Evde diş eti çekilmesinden korunma için neler yapabilirim? 



Diş eti çekilmelerinin önlenmesi için yapılması gerekenler şunlardır:  

•  Ağız ve diş temizliğini ihmal etmeyin, dişlerinizi ve beraberinde diş etleri ile birlikte diliniz düzenli ve doğru şekilde fırçalayın. 
• Yılda iki defa diş kontrolünüzü düzenli olarak yaptırın. 
• Günde en az bir defa diş ipi kullanın diş ipi ile yapılacak temizlik günde bir kez yapılacaksa akşam yemeklerinden sonra veya yatmadan önce yapılması tavsiye edilir.  
• Beslenmenize dikkat edin. Kalsiyum ve fosfor yönünden zengin olan süt ve süt ürünlerinin tüketilmesi gerekir. Sakız çiğnemek tükürük salınımını artırır ve ağız içi temizliğinde etkili olabilir. Eğer sakız çiğnenecekse yemeklerden sonra 15 dakikayı geçmeyecek şekilde çiğnenmeli ve şekersiz sakız tercih edilmelidir. 
• Ağız içi protez, köprü gibi yapıların temizliğine ayrıca dikkat edin ve bunların kontrollerini yaptırın. 
• Devamlı atıştırmalar yapmayın, şekerli gıdalardan uzak durun. Sürekli bir şeylerin atıştırılması durumunda kesintisiz bir ağız hijyeni sağlamak zorlaşır. Şekerli, nişastalı yiyecekler, kolalı ve asitli içecekler ağız içi asitliği artırdığı için diş çürüğü riskini artırır. 
• Dişlerinizle sert cisimleri ısırmayın, aşırı soğuk veya sıcak yiyecekleri yemeyin. Sert yiyecekler diş minesinde çatlamalara ve dişlerin çürümesine yol açar. Benzer şekilde, aşırı soğuk ve aşırı sıcak yiyecekler veya içecekler diş ve ağız içi dokulara zarar verir. Sıcak ve soğuk yiyeceklerin peş peşe yenmesi daha da zararlıdır. Ani sıcaklık değişimi diş minesinde çatlamalara yol açabilir. 
• Sigaradan uzak durun. Sigara dumanı ilk temas ettiği ağız içi dokular ve dişeti sağlığını olumsuz etkiler, gingivitis ve periodontitis riskini artırır. 

 Evde diş eti hastalıklarından korunma amacıyla kullanılabilecek ilaç dışı geleneksel yöntemler:  

• Papatya (Matricaria recutita):  Anti inflamatuar ve antiseptik özelliği nedeniyle, diş eti iltihaplarının tedavisinde etkilidir.  Sadece diş eti hastalıklarının tedavi edilmesi esnasında değil, aynı zamanda bu hastalıklardan korunmak için önlem amaçlı da kullanılabilir. 250 ml sıcak suya 2-3 çay kaşığı papatya koyun ve yaklaşık 10 dakika bekleyin. Daha sonra süzerek yemeklerden sonra için veya gargara gibi ağzınızı çalkalamak için kullanın.  
• Ekinezya (Echinacea): Anti bakteriyel ve bağışıklık sistemini güçlendirici özelliği nedeniyle diş etlerinin korunmasında kullanılır.  
• Çay (Camellia sinensis): Diş çürümeleri ve dişeti iltihaplarına sebebiyet veren bakterilerin ağız içerisine yerleşmesini önler.  
• Meyan kökü (Glycyrrlüza glabra):  Doğal bir tatlandırıcıdır. Diş çürümelerine veya diş eti iltihaplanmalarına neden olmaz. Aynı zamanda dişeti iltihaplarının ve plak oluşumunun kontrol ve denetim altına alınmasında etkilidir. Ancak uzun süreli veya çok miktarda kullanılması halinde, baş ağrısı, uyuşukluk, vücutta sodyum ve su tutulması, aşın potasyum kaybı ve yüksek tansiyona sebep olabilir. 
• Isırgan otu (Urtica dioica): Anti bakteriyel özelliği sayesinde dişlerde plak oluşumunu ciddi anlamda azalttığı kabul edilir.  
•  Nane (Mentha piperita):  Antibakteriyel özelliği nedeniyle diş eti iltihabına neden olan bakterilerle mücadele için kullanılır. 250 ml sıcak suya 2 çay kaşığı kuru nane ilave ederek elde edeceğiniz çayı içebilir veya ağzınızı çalkalayabilirsiniz. Naneli sakız çiğnemek veya nane şekeri yemek yerine, taze nane yapraklarını çiğnemeniz çok daha etkili ve iyidir. 
•  Su teresi (Nasturtium offidnale): Diş eti iltihaplarının tedavisinde Çin’de uzun yıllardır kullanılmaktadır.  
•  Teatree (Melaleuca):  Teatree yağı güçlü bir antiseptiktir. Dişeti iltihapları ve ağız içinde meydana gelen yaraların tedavisi için kullanılır. Bir bardak suyun içerisine birkaç damla teatree yağı ilave ederek gargara şeklinde kullanılır. Yutulmaz.  
• Semizotu (Portulaca oleracea): Magnezyum ve C vitamini açısından zengin olması özelliğinden dolayı kişniş, börülce, karahindiba, meyan kökü, marul, haşhaş tohumu, ıspanak, ısırgan otu yapraklan ve taze fasulye diş eti hastalıklarının tedavi edilmesi için kullanılır. 
•  Adaçayı (Salvia offîcinalis):  Antiseptik özelliği nedeniyle bir süredir Avrupa’da diş etlerinde meydana gelen kanamanın durdurulmasında kullanılır. Ancak yüksek dozda alınır ise, spazmların meydana gelmesine sebebiyet verebilir. 
• Misvak: Misvak diş ve diş eti temizliğinde yüzyıllardır kullanılmaktadır. Misvak sadece dişleri temizlemez aynı zamanda diş etlerini güçlendirir ve diş eti çekilmesini önler. 

Diş eti çekilmesi tedavi edilmezse ne olur?  

Diş eti çekilmesi düzgün şekilde tedavi edilmez ise dişlerde sallanma ve diş kaybına neden olabilir. Enfeksiyon varlığında bakteriler diş eti dokusu yoluyla kan dolaşımınıza girebilir ve vücudun diğer kısımlarını etkileyebilir, solunum yolu hastalığı, romatoid artrit, koroner arter hastalığı veya diyabette kan şekerini kontrol etme sorunları ile kendini gösterebilir. Hatta septisemiye yol açabilir. 

Diş Hekimine Ne Zaman Gitmeliyim? 

 Evde uygulanan yöntemler veya geleneksel tedaviler geçici rahatlama sağlamak içindir. Tartar oluşmuş ise bunu evde çözemezsiniz. Düzenli kontroller için diş hekiminizin tavsiye ettiği programı takip etmelisiniz. Herhangi bir diş eti çekilmesi belirtisi (dişleri fırçalarken kanama, diş etlerinde şişme, kızarıklık, ağrı, diş etlerinde küçülme, dişlerde gevşeme, ağız kokusu vs) fark ederseniz, mümkün olan en kısa sürede diş hekiminize başvurun. Ne kadar erken bakıma başvurursanız, diş eti hastalığından kaynaklanan hasarı tersine çevirme şansınız o kadar artar. 

•  Çok ağrılı ve şiş diş etleri, 
• Dişlerin gevşemesi veya düşmesi, 
• Ağzınızda ülserler veya kırmızı lekeler, 
• Ağzınızda veya dudağınızda bir yumru varsa 

ACİL OLARAK MÜDAHALE EDİLMESİ GEREKEN BİR DURUM SÖZ KONUSUDUR.  

Diş hekimi diş eti çekilmesini nasıl tedavi edecek? 

Diş hekiminiz dişlerinizin ve diş etlerinizin muayenesini yapar. Dişlerinizi ve çene kemiğinizi kontrol etmek için röntgen isteyebilir. Muayene ve tetkik sonuçlarınıza göre diş eti çekilmesi için bir tedavi planlaması yapacaktır. Gerekirse sizi bir periodontoloji uzmanına sevk edebilir.  

Diş eti çekilmesinin nasıl tedavi edildiği, hastalığınızın ne kadar şiddetli olduğuna bağlıdır. 

Erken aşamalarda, herhangi bir müdahaleye gerek olmayabilir. Diş hekiminiz size diş fırçalama teknikleri ve yaşam standartlarınız üzerine tavsiyelerde bulunabilir. Sigara kullanıyorsanız bırakmanızı tavsiye eder. İhtiyaç varsa dişlerinizi temizler.  



Diş eti çekilmesi erken aşamayı geçmiş ise daha farklı tedavi seçenekleri gerekir. Öncelikle enfeksiyon varsa antibiyotik reçete edilir. Topikal antibiyotikler, antibiyotikli ağız gargaralarını veya antibiyotik içeren jellerin dişleriniz ve diş etleriniz arasındaki boşluğa veya derinlemesine temizlikten sonra ceplere sokulmasını içerebilir. Bununla birlikte, enfeksiyona neden olan bakterileri tamamen ortadan kaldırmak için oral antibiyotik kullanımı gerekli olabilir. 

Diş etleriniz, tartarlarınız temizlenir. Tartar temizliği önce yüzeyel sonra derin temizlik şeklinde yapılır. Bazı durumlarda diş etlerinize daha ciddi operasyonlar gerekebilir. Hatta ihtiyaç varsa bazı dişleriniz çekilebilir.  

İlerlemiş diş eti çekilmesi durumunda uygulanan diğer cerrahi yöntemler şunlardır:  

• Flep ameliyatı: Cep küçültme ameliyatıdır. Diş hekimini, diş etine küçük kesiler yapar, böylece diş eti dokusunun bir bölümü geri kaldırır ve daha etkili temizleme ve kök düzeltme için kökleri açığa çıkarır. 
• Kemik kontürleme: Diş eti çekilmesi sıklıkla kemik kaybına neden olduğu için, altta yatan kemiğin, diş eti dokusu yerine dikilmeden önce yeniden kontürlenmesi gerekebilir. İyileştikten sonra bu bölgeleri temizlemek ve sağlıklı diş eti dokusunu korumak daha kolaydır. 
• Yumuşak doku grefti uygulaması: Hasar görmüş yumuşak dokuların bir kısmının güçlendirilmesi gerekebilir. Bunun için yumuşak doku greftleri uygulanabilir. Bu genellikle bireyin damağından az miktarda doku çıkararak veya başka bir donör kaynağından doku kullanarak etkilenen bölgeye aktarılması şeklinde gerçekleşir. Bu, daha fazla diş eti çekilmesini azaltmaya, açıkta kalan kökleri örtmeye ve dişlerinize daha hoş bir görünüm kazandırmaya yardımcı olabilir. 
• Kemik grefti uygulaması: Diş eti çekilmesi, diş kökünü çevreleyen kemiği tahrip ettiğinde yapılır. Aşılamada kullanılan parçalar bireyin kendi kemiklerinin küçük parçalarından oluşabilir, sentetik kemiklerden meydana gelebilir veya bağışlanmış olabilir. Kemik grefti, dişi yerinde tutarak diş kaybını önlemeye yardımcı olur. Aynı zamanda doğal kemiğin yeniden büyümesi için bir platform görevi de görür. 
• Yönlendirilmiş doku rejenerasyonu:  Bakteriler tarafından tahrip edilen kemiğin yeniden büyümesine izin verir. Mevcut kemik ile dişinizin arasına biyouyumlu özel bir kumaş parçası yerleştirilir. Bu malzeme istenmeyen yumuşak dokunun iyileşme alanına girmesini önleyerek bunun yerine kemiğin yeniden büyümesine zaman sağlar. 
• Doku uyarıcı protein uygulaması: Hastalıklı bir diş köküne doku uyarıcı proteinlerin uygulanmasıdır. Bu jel diş minesinin geliştirilmesinde bulunan proteinlerin aynısını içerir ve sağlıklı kemik ile dokunun büyümesine fırsat verir. 

Diş eti çekilmesi nasıl önlenir? 

Diş eti çekilmelerini önlemenin en iyi yolu dişlerinizi ve diş etlerinizi mümkün olduğunca sağlıklı tutmaktır. 

Bunu yapmak için: 

• Ortalama olarak her altı ayda bir düzenli diş kontrollerinizi yaptırınız. Mümkünde diş kontrollerinize aynı diş hekimi ile devam ediniz.
• Şekerli yiyecek ve içeceklerden uzak durun. Özellikle akşamları alınan şekerli gıdalar dişlerde kalıntı bırakacaktır. Bu kalıntılar temizlenmezse zaman içerisinde diş çürüklerine sebep olacaktır. Şekerli gıdaların sadece yemek zamanlarında, ara sıra ve az miktarda tüketilmesi tavsiye edilir. 
• Florürlü bir diş macunu ile dişlerinizi günde iki kez yaklaşık 2 dakika fırçalayın. Dişlerin fırçalanması esnasında diş etleri ve dilinde fırçalanması önerilir. 
• Diş fırçanızı düzenli aralıklarla değiştirin.
• Yiyecek, kalıntı ve plağı çıkarmak için her gün diş ipi veya diş arası fırçası kullanarak dişlerinizin arasını temizleyin.
• Sigara kullanmayın. Sigara hem dişlerde sararma nedeniyle kozmetik sorun oluşturacak, hem de diş problemlerini daha da kötüleştirecektir. Diş müdahaleleri sonrası içilen sigara kanama sürelerini uzatacaktır.