Beşinci hastalık (Eritema enfeksiyozum veya tokatlanmış yanak sendromu) nedir?

Çoğunlukla 5-15 yaş grubunda görülen, Parvovirus B19’un neden olduğu viral, döküntülü, iki evreli bir hastalıktır. Genellikle 1-3 hafta içerisinde kendiliğinden iyileşir. Çocukların yanağına tokat atılmış gibi görüntü veren kırmızı renkli döküntülerle karakterizedir. Yanak bölgesinde başlayan dalgalı döküntüler gövdeye, kollara ve bacaklara yayılır.  Komplikasyon bırakmaz. Ancak daha büyüklerde eklemlerde uzun süreli şişme ve ağrı nedeni olabilir.  

Beşinci hastalığın belirtileri nelerdir?  

Hastalığın başlangıcında ateş yoktur, hafif soğuk algınlığı benzeri belirtiler verir. Birkaç gün sonra yanaklarda tokat atılmış görüntüsü veren döküntüler başlar. Parlak kırmızı renkteki bu döküntüler daha sonra gövde, kollar ve bacaklara yayılır. Kırmızı renkli döküntüler kaşıntılı olabilir ve birkaç gün içinde dantelli ağ benzeri bir görüntü oluşturur. Kızarıklık bir hafta içinde kaybolur.  

Beşinci hastalık bazen diğer viral hastalıklara zemin hazırlayabilir.  

Ateş her çocukta görülmez. Döküntüler başlamadan önce hafif ateş ile başlayabilir. Ateş 38 C’yi geçmez. Döküntülerin kaybolması ile birlikte ateşte düşer. Bazen bademciklerde şişme, kızarıklık, gözlerde kızarma, boğaz ağrısı, ishal eşlik edebilir. 

İlk evrede ateş, halsizlik, başağrısı görülürken, 10. günden itibaren ikinci evrede hemoglobin düşüklüğü ve 17. günden itibaren döküntüler görülür.  

Hastalık yetişkinlerde eklem şişmesi ve ağrısı ile seyredebilir ve uzun süreli olabilir. 

Hastalık sonrası kalıcı bağışıklık sağlanır, tekrarlamaz. 

Beşinci hastalık nasıl bulaşır?  

Hastalık solunum, damlacık yoluyla (hapşurma, öksürme) burun akıntısı ve tükürük aracılığıyla bulaşır. Bulaşıcılık döküntüler çıkmadan başlar. Bulaşıcılık nedeniyle hasta çocukların evde izole edilmesi önemlidir.  

Beşinci hastalıktan korunma yöntemleri nelerdir?  

Hastalığın aşısı ve özel bir ilacı yoktur. Korunmada en önemli yöntemler hijyen kurallarına uyulması ve hasta çocukların izolasyonudur. Hastaların evde istirahat etmesi, okula gönderilmemesi, kalabalık ortamlardan uzak durulması gerekir.  

Beşinci hastalığın tanısı nasıl konur?  

Hastalık tanısı genellikle çevrede hasta çocuk varlığı, şikayetlerin ortaya çıkma zamanları, hastanın yaşı, döküntülerin görünümü ile konur. Başka bir hastalık ya da komplikasyondan şüphe edilmediği sürece laboratuvar testine ihtiyaç olmaz. Yanak döküntüleri iki hafta içinde kaybolur.  

Beşinci hastalığın tedavisi nasıl yapılır?  

Hastalığın tedavisi semptomlara yöneliktir. Viral bir hastalık olduğu için, eş zamanlı bir bakteriyel enfeksiyon yoksa antibiyotik tedavisi gerekmez. Ateş varsa ateş düşürücü, ağrı varsa ağrı kesici, döküntüler için antiallerjik ilaç önerilebilir. Bolca istirahat gerekir.  

Beşinci hastalık için evde neler yapılabilir?  

Hasta çocuğun evde istirahat etmesi, diğer çocuklardan izole edilmesi, okula gönderilmemesi, ılık suyla duş alması, bol sıvı alması, dengeli beslenmesi önerilebilir. Kaşıntılı cilt döküntüleri için nemlendirici kullanılabilir. Aspirin verilmez.  

Anemi, bağışıklık sistemini zayıflatan hastalıklar ve ilaçlar, gebeler, bebekler beşinci hastalık açısından risk teşkil eder.