Bebek gelişimi
13.Ay
- Bebeğinizin bu ayda denge yeteneği biraz daha gelişmiştir. Elleri yukarıda ve dışta olacak şekilde yürüyebilir. Zaman zaman düşebilir. Düştüğünde tekrar yürümesine teşvik etmeniz onu cesaretlendirecektir.
- Bebeğinizin kendisini koruma refleksleri de gelişmeye başlamıştır. Düşmemek için tedbirli hareketler yapar.
- Bir kutunun içerisindeki oyuncaklarını almak için eğilmeye ve uzanmaya başlar. Kendisine oyuncağın nerede olduğunu sorduğunuzda oyuncağın olduğu yere bakar.
- Normal bir bardaktan su içmeye çalışır ve hatta dökerek içebilir. Tek oyuncakla birkaç eylem gerektiren fonksiyonel oyunlar oynayabilir.
- Bebeğinizin artık beyin kapasitesi de gelişmeye başlamıştır. Ses çıkardığını bildiği bir oyuncağı sallayarak o sesi çıkarmaya başlar. Bundan dolayı sevinir. Başarmanın verdiği mutluluğu hisseder. Eşyalarını almak için bir bariyerin etrafından dolaşıp onları alabilir. Kıyafetlerini çıkarmaya çalışabilir. Bazı kıyafetlerini çıkarır.
- Bebeğiniz kendisiyle ilgilenen ve ona bakım veren kişiyi bilir, onu memnun etmek için ilgisini gösterir.
- Bebeğiniz bu ayda artık 3-4 kelime kullanmaya başlamıştır. Kendisine has jargonuyla değişik sesler çıkarmaya başlar.
14.Ay
- Bebeğiniz bu ayda dengesini biraz daha iyi sağlamaya başlar. Ayakta dengeli biçimde yürümeye başlar. Omuzlarına hafif bastırırsanız düşebilir.
- Basit hareketlerinizi taklit edebilir. Eşyaları ileriye itelemeye başlamıştır. Üç parçalı oyuncaklarıyla oynamaya başlar. Bir çiviyi deliğe sokabilir.
- Bebeğiniz bu ayda artık kendi çorabını ve ayakkabısını çıkarabilir. Yediklerini iyice çiğneyebilir. Eliyle kaşığı ağzına götürebilir. Ağzında kaşığı çevirebilir. Tabağındaki yemeği dökebilir.
- Bebeğiniz bu ayda deneme yanılma yöntemiyle oyuncakları keşfetmeye başlamıştır. En çok sevdiği objeyi işeret ederek isteyebilir.
- Bebeğiniz kendisinden istenilen eylemleri yerine getirmeye başlamıştır. Bazı eşyaları ismiyle söyleyebilir. Açıkça ilgilendiği bir şeyi almak istediğini belirtebilir.
15.Ay
- Bebeğiniz bu ayda artık yürümektedir ve yerden bir oyuncağı almak için durur. Merdivenlerden yukarıya doğru sürünebilir. Bacakları gergin biçimde koşmaya çalışır. Eşyaları taşıyarak yürüyebilir ve mobilyalara tırmanır.
- Bebeğinizin zekası da daha gelişmiştir. Üç-dört tane küp ile kule yapabilir. Bir kaba on taneye kadar küpü yerleştirebilir. Bir topu kasenin içine bırakabilir. İstenildiğinde bir eşyayı diğer odadan alıp size getirebilir.
- Bebeğiniz bu ayda kendi kendine yemek yemeye çalışır. Biraz dökerek kaşık kullanabilir. Kendi saçını taramaya çalışır.
- Bebeğiniz artık ince hareketlerde de kendini geliştirmektedir. Kitap sayfalarını çevirebilir. Tek şekilli bir puzzleı alıp yerine yerleştirebilir. Mekanik oyuncakları çalıştırmak için kurcalar.
- Bebeğiniz artık bu ayda sosyal ve duygusal açıdan da gelişim göstermektedir. Ağlayan veya gülen birisine karşı empati gösterir. Kendisini kucaklayan bir yetişkini karşılıklı kucaklar.
- Bebeğiniz bu ayda kendi vücudunu da tanımaya başlamıştır. Kendi vücut bölümlerini işaret eder. İsmi söylenilen organlarını gösterebilir.
- Bebeğinizin kelime haznesi gelişmeye başlamıştır. Üç beş kelime söylemeye başlar. Doğru kelimeleri kullanmaya başlar.
16. ve 17. Aylar:
Bebeğiniz bu aylarda artık hafif yardımla tek ayak üzerinde dahi durabilir hale gelmiştir. Hatta geri geri yürüyebilir. Tek eliyle tutunarak merdiven çıkmayı geliştirmiştir.
Bu dönemde bebeğiniz kendi fiziksel yeteneklerini zorlamaya başlar. Yürürken bir nesneyi taşımayı veya durup yerden bir nesneye eğilmeyi ister. Hatta o nesne ile biraz oynadıktan sonra kalkıp yoluna devam edebilir.
Bebeğiniz 17 aylık olmasına rağmen yürümüyorsa hekiminize danışın. Bu ayda bebeğiniz kendi kabiliyetlerini ispatlama eğilimindedir. Örneğin merdiven çıkarken elinizi tutmak yerine kendi başına çıkmak ister. Evdeki sandalye ve koltuklara kendi başına tırmanmak ister. Çocuğunuz 17 aylıkken hala yürümüyorsa doktorunuza danışmakta fayda vardır.
Bebeğiniz bu aylarda artık etrafında gördüğü ilginç objeleri merak ederek incelemeye başlar. Onları yakalayıp ağzına götürebilir, bakarak inceler ve yere fırlatabilir. Kitap okuduğunuzda sizinle birlikte kitap sayfalarını çevirir. Eline bir boya kalemi aldığında boyama yapacağını bilir. Hatta bu boya ile her şeyi ve her yeri boyayabilir.
Bebeğiniz bu dönemde bir bardağı kendisi alıp su içebilir. Eşyaları kendiliğinden oda içerisinde taşıyabilir. Size söylemeden oyuncaklarını dökebilir ve dağıtabilir. Saklanmış bir oyuncağı bulabilir.
Bebeğiniz bu ayda artık dudaklarını cildinize değdirerek öpmeye başlar. Kendisine bakım yapan kişiyi etkilemek için oyun amaçlı yer değiştirir. Bebeğinizde farkındalık gelişmeye başlamıştır.
Bu dönemde çocuğunuz etrafında gördüğü insanlara el sallar, gülümser, ikili ya da çoklu oyunlar oynamayı sever ve basit emir cümlelerini anlayıp uygulayabilir. Hayvan seslerini de taklit edebilir.
“Hayır” kelimesini bu dönemde çocuğunuzdan sıklıkla duyabilirsiniz. Artık inatlaşmaya başlamıştır. Yanlış ve doğru davranışlarını öğrenebileceği bir döneme girmektedir.
Bebeğiniz bu dönemde basit emirleri anlamaya başlamıştır. Söylenildiğinde bir cismi gösterir. Eşyaları getirmesi istenildiğinde getirebilir. Beş-on kelime kullanarak kendisini ifade etmeye çalışır. Yarım cümlelerle kısa ifadeler kullanır. Çevredeki sesleri taklit eder. İstediği şeyin adını söyler.
18. ve 19. Aylar
Bu aylarda artık bebeğiniz merdivenden emekleyerek inmeyi öğrenmiştir. Daha iyi koşabilir. Kendi küçük sandalyesine kendisi oturabilir. Sabit dururken bir topu size fırlatabilir.
Dört küp ile kule yapabilir ve sizin hareketlerinizi taklit edebilir.
Bebeğiniz 18 ay sonuna doğru artık eline aldığı oyuncakları ve eşyaları ağzına götürmez, elinde evirip çevirerek inceler. Kendi giysilerini çıkarabilir. Yetişkin sandalyesine tırmanabilir ve evde tek başına gezebilir.
Bu dönemde bebeğinizin tuvalet eğitimine yavaş yavaş başlanılabilir. Sizi taklit etme yeteneğini kullanabilirsiniz. Taklitle öğrenme yeteneği gelişmiştir. Bu nedenle banyoda ve tuvalette nasıl davranılacağını sizi izleyerek öğrenebilir.
Bebeğiniz bu dönemde parçalı cisimlerin veya oyuncakların parçalarını birleştirebilir. Basit problemleri çözme yeteneği gelişmeye başlamıştır. Bir daireyi olması gereken yere getirebilir.
Bebeğiniz bu aylarda etrafı ile de ilgilenmeye başlamıştır. Kalabalık davetlerinizde diğer insanlarla ilgilenir. Bu dönemde utanmaya başlamıştır. Herhangi bir yanlış hareket yaptığında onu sahiplenir ve utanabilir.
Bebeğiniz konuşmayı biraz daha geliştirmiştir. İsimleri söylendiğinde nesneleri gösterebilir. Kendi vücut bölgelerini gösterebilir. Kendisini işaret edebilir. “Ben” ve “benim” kavramlarını anlamaya başlamıştır. 10 ile 25 arasında kelime kullanmaya başlamıştır.
20. ve 21. aylar
Bu aylarda bebeğinizin bacak kasları da artık gelişmiştir ve denge yeteneği artmıştır. Oyun oynarken çömelebilir ve büyük eşyaları taşıyabilir. Tek eliyle tutunarak merdiven inebilir.
Bebeğiniz artık bu dönemde ince hareketlerini de geliştirmiştir. Yardımsız yuvarlak çember çizebilir. Beş altı küpü üst üste koyarak kule yapabilir ve bunu becerdiğine sevinir. Kare şekilleri tamamlayabilir. Bebeğiniz sakladığınız objeleri bulabilir.
Bebeğiniz artık yenilebilen ve yenilmeyen şeyleri ayırt etmeye başlamıştır. Ağzına artık sadece yenilebilir şeyleri almaya başlar. Kendi kendisine yemek yemeye başlar. Hatta yardımsız yemek yemek ister.
Bebeğinizin sosyal ve duygusal gelişimi de ilerlemiştir. Duyguları anlamaya başlar. Hayvanlarla ilgilenmeye başlar. Onları görünce heyecanlanır ve sarılır, hatta öper.
Bebeğinizin bu aylarda isimlendirme yetenekleri de artmaya başlar. “Ben” ve “o” kavramlarını anlamaya başlar. Eşyaların kime ait olduğunu ifade etmeye çalışır. Bir objeyi işaret ederek sahibinin ismini söylemeye çalışır. İlgi kurmaya ve sosyal konuşmaya başlar.
Tuvalet eğitiminde ilerleme kaydedebileceğiniz bu aylarda ona kendiniz taklit etmesini sağlayarak tuvalet eğitimi verebilirsiniz. Zaman zaman kendisinin de yapmasını sağlayarak pratik kazandırabilirsiniz.
22.ve 23. Aylar
Bu aylarda bebeğiniz artık hem ince hareket yetenekleri hem de kas ve sinir sistemi çok daha iyi geliştiği için daha karmaşık ve zor hareketleri yapmaya başlar. Örneğin her adımda ayağa kalkarak veya korkuluklarından tutunarak merdiven inebilir. Gösterilen bir topa tekme vurabilir. Yürüme tahtasında tek ayak yürüyebilir. Kutu kapağını kapatabilir. Yan çizgi çizebilir ve daire şeklinde karalamalar yapar.
Bebeğiniz artık bu dönemde kaşığı çok daha iyi kullanmaya başlamıştır. Bardaktan dökmeden su içebilir. Kendi kıyafetlerinin fermuarını açabilir. Ayakkabılarını yan yana koyabilir.
Bebeğiniz oyun oynarken tamamlama oyunlarına daha iyi katılır. Diğer çocukları dikkatli şekilde izler ve onlara meydan okuyan hareketler gösterebilir. Bebeğinizin kelime ve hafıza yeteneği de gelişmektedir. 4-5 adet cismi ve resmi gösterebilir. Kendi vücudunun 5-6 bölgesinin ismini söyleyebilir. Giysilerinin 4-5 parçasının ismini doğru bilir ve onları gösterir.
Bebeğinizin 25 ila 50 kelimeye kadar konuşabildiği, çok fazla soru sorduğu ve meraklı olduğu bir dönemdesiniz. Onun her hafta 2-3 tane yeni kelime öğrendiğini görürsünüz.
Tuvalet eğitiminde ilerleme kaydedilir ancak hala desteğe ihtiyacı olabilir.
24.Ay
Bebeğiniz artık iki yaşına girmek üzeredir. Hem fiziki hem de ruhsal olarak büyük ilerleme göstermiştir. Kasları ve kemikleri gelişmiştir. Beyninin birçok alanı fonksiyonel olarak kusursuz biçimde çalışmaya başlamıştır. Ancak hala kendini geliştirmeye devam etmekte ve içindeki yetenekleri ortaya çıkarmaktadır. Onun her geçen gün değiştiğini görebilirsiniz.
Bebeğiniz artık merdiven inerken iki ayağını art arda kullanmaya çalışmaktadır. Çoğu zaman bunu başarmaktadır.
Bebeğiniz artık oyuncaklarını yan yana koyarak tren yapmayı başarmaktadır. Kendi ihtiyaçlarını kendisi çözmeye çalışabilir. Kapı kolunu kullanarak kapıyı açar ve bardaktan pipetle içebilir. Pantolonunu çıkarmayı becerebilir.
Bebeğiniz bu aylarda birbirine benzeyen resimleri yan yana koyarak eşleştirebilir. Objeleri sınıflandırarak ayrı ayrı dizebilir. Benzer eşyaları kullanmayı öğrenir.
Bebeğinizin bu ayda duygularında da değişiklikler fark edebilirsiniz. Duygularını gizlemeyi öğrenmiştir. Her şeyi hızlıca size yansıtmayabilir. Birikimleri olunca açığa vurabilir.
Bebeğinizin bu dönemde iki aşamalı emirleri uyguladığını da görmeye başlarsınız. Önce bir işi ardından diğerini yapmasını isterseniz basit emirleri yerine getirebilir. Ben ve sen farkını anlar.
Bebeğinizin konuşma yeteneği de gelişmektedir. 2-3 kelimelik kısa cümleler kurabilir. Telegrafik konuşmaktadır. Ancak elliden fazla kelime öğrenmiştir. Konuşurken artık daha anlaşılır konuşmaktadır. Konuşmalarının yarısından fazlası anlaşılır konuşmalardır. Artık kendisini ismi ile ifade edebilir.