Verem Aşısı (BCG)( Bacillus Calmette-Guérin Vaccine)
Aşıyı bulan Léon Charles Albert Calmette ve Jean-Marie Camille Guérin’in isimleriyle anılır. Dünya’da en yaygın olarak kullanılan BCG aşısı, ABD dâhil gelişmiş ülkelerin bazılarında rutin aşı takviminde yer almamaktadır. Özellikle tüberküloz ve lepranın yaygın görüldüğü ülkelerde rutin aşılama şemasında yer alırken, diğer ülkelerde risk altındaki çocuklara önerilir. Halen Türkiye, Bosna Hersek, Macaristan, Estonya, Bulgaristan, Hırvatistan, Kuzey Makedonya, Letonya, Litvanya, Polonya, Romanya, Moldova, Sırbistan, Ukrayna ve Rusya gibi bazı ülkelerde rutin aşı şemasında yer almaktadır.
BCG aşısı ne için uygulanır?
Global düzeyde yıllık 100 milyon dozun üzerinde BCG aşısı uygulanmaktadır. Temel olarak tüberküloz hastalığının önlenmesi için uygulanan aşıyı bazı kanser türlerinde tedavinin bir parçası olarak kullananlar da vardır.
BCG aşısı nasıl uygulanır?
DSÖ bebeklik döneminde tek doz BCG aşısı önermektedir. Uygulaması en zor aşıdır, ince dar bir enjektör kullanılır. Canlı aşıdır, sol omuz bölgesine, intradermal uygulanır. İntradermal uygulanan tek aşı olup nörovasküler hasarı önler. BCG aşı uygulaması sonrası ilk deri lezyonları (küçük kırmızı papüller) genellikle 10-14 gün içinde ortaya çıkar. Papüller 4 ila 6 hafta sonra maksimum düzeye (3-6 mm çap) ulaşır, daha sonra yavaş yavaş azalır veya sabit kalır. Daha önce tuberküloz basili ile karşılaşmamış kişilerde ilk papül kaybolduktan 3-4 hafta sonra aşı yerinde önce hafifçe kızarık bir nodül oluşur, sonra hafifçe akar, 8. haftada kabuk bağlar, birkaç hafta sonra bu kabuk da düşerek yerinde yaşam boyu süren bir iz bırakır.
Genel olarak kabul edilen görüş canlı aşıların birer ay arayla uygulanmasıdır.
BCG aşısı sonrası olası yan etkiler nelerdir?
Hastalar aşı uygulaması sonrası 24-48 saat boyunca grip benzeri semptomlar tarif edebilir. Ateş olması durumunda sağlık kuruluşuna başvurulması önerilir. Enjeksiyon yerinde ağrı, baş ağrısı, enjeksiyon bölgesinde lenfadenopati görülebilir. Normal olarak enjeksiyon bölgesinde skar bırakan yara olabilir. Çok nadiren abse, kemik iltihabı, yaygın tüberküloz, anaflaksi gibi ciddi yan etkiler olabilir.
BCG aşısı nasıl saklanır?
Sulandırılmadan oda sıcaklığında 1 ay, buzdolabında 2 ila 8°C arasında 1-2 yıl etkinliğini korur. Direkt güneş ışınlarından koruyunuz
BCG aşısı kimlere uygulanmaz?
İmmun yetmezliği olanlarda, immun supresif tedavi alanlarda ve gebelerde kontrendikedir. HIV enfeksiyonları, konjenital immün yetmezlik (kronik granülomatöz hastalık veya interferon gama reseptör eksikliği), lösemi, lenfoma veya jeneralize malignite nedeniyle bağışıklık sistemi hastalıklarında veya steroidler, alkilleyici ajanlar, antimetabolitler veya radyasyon nedeniyle bağışıklık sistemi baskılananlarda uygulanmaz. Allerjik reaksiyon sorgulanmalıdır.
BCG aşısının koruyuculuğu nedir?
Aşının koruyuculuğu %0-80.0 arasında değişmektedir.