Ağız Kokusu (Halitozis)
Ağızdan kötü koku gelmesi hissidir. Toplumda sık karşılaşırız. Çoğunlukla gıdalar, sigara kullanımı ya da organik bir hastalığa bağlı olarak gelişir. Bazen de koku varmış hissi kişiyi rahatsız eder. Genellikle naneli sakız, gargara ya da başka bir ürünle koku giderilmeye çalışılır. Kişide psikolojik olarak derin izler bırakabilir, çalışma başarısını etkiler. Kokuyu gidermeye yönelik kullanılan ürünler kokuyu gidermez veya uzun süreli koku varsa, öncelikle diş hekimi olmak üzere bir hekim kontrolü gerekebilir.
Ağız kokusu belirtileri nelerdir?
Ağızdan keskin bir koku geldiği hissedilir. Koku çürük yumurta, balık, lahana, bozuk et, sarımsak, aseton vs kokusu şeklinde olabilir. Bazen kokuya şiddetli karın ağrısı, ishal, mide yanması, diş ağrısı vs eşlik edebilir.
Ağız kokusu neden olur?
Ağız kokusunun sık karşılaşılan nedenleri şunlardır:
- Ağız kokusunun en sık rastlanılan nedeni diş ve dişeti hastalıklarıdır. Dişler üzerinde veya arasında kalan gıda parçaları bakteri oluşumuna, diş plaklarına, diş taşlarına ve diş eti enfeksiyonlarına neden olur. Gerek diş eti hastalıkları, gerekse diş plakları ve çürükleri ağız kokusu nedeni olabilir. Yine dil de önemli bir ağız kokusu nedenidir. Dil üzerinde bakteri birikimi, tüylenme, renk değişimi koku kaynağı olabilir. Diş kaynaklı bir diğer neden de tam oturmayan protezlerdir.
- Soğan ve sarımsak dışında pastırma, çemen gibi baharatlı ürünlerde ağız kokusu nedenidir.
- Tütün ve tütün ürünleri kötü ağız hijyeni, dişlerde plak oluşumunun hızlanması, renk değişimi, dilde tüylenme, sararman yaparak ağız kokusu nedeni olabilir.
- Tükürük salgısı az olan kişilerde ağız kokusu olur. Tükürük ağzı temizler, özellikle geceleri salgı azalırsa sabah kötü bir ağız kokusu olur.
- Sinüs enfeksiyonlarında postnazal akıntı sıklıkla ağız kokusu yapar.
- Bademcik iltihabı,
- Gastroözefageal reflü, gastrit,
- Diabetes mellitus,
- Kronik börek yetmezliği,
- Karaciğer hastalıkları,
- Pankreas hastalıkları,
- Bazı kanserler,
- Metabolik hastalıklar,
- Kullanılan bazı ilaçlarda ağız kokusu nedeni olabilir.
Ne zaman bir diş hekimine başvurmalıyım?
Ağız kokusu en sık diş ve diş eti hastalıklarına bağlı gelişir. Bu nedenle öncelikle ağız bakımı alışkanlıklarının gözden geçirilmesi gerekir. Uygun diş fırçalama, dilin fırçalanması, arayüz fırçası ya da diş ipi kullanımı ile diş ve diş eti kaynaklı ağız kokuları hızlıca giderilebilir. Ağız bakımı yanı sıra bol su içmek, naneli sakız çiğnemek gibi yöntemler denenebilir.
Bunlara rağmen ağız kokusu giderilemiyorsa bir diş hekimine başvurmak gerekir. Ağız kokusuna eşlik eden ishal, karın ağrısı veya mide yanması şikayetleri varsa ilgili uzmanlığa (dahiliye, enfeksiyon hastalıkları vs) başvurmakta fayda vardır.
Diş hekimi ağız kokusu tanısını nasıl koyar?
Ağız kokusu şikayeti ile başvuran hastalarda diş hekimi öncelikle detaylı bir şekilde kişinin ağız hijyeni sorgulamasını ve muayenesini yapar. Diş ve dişetlerine yönelik hastalık olup olmadığını kontrol eder. Gerekirse röntgen ister. Muayene ve röntgen bulgularında bir diş ya da dişeti hastalığı tespit edilmemiş ise hastanın eşlik eden diğer şikayetlerine göre dahiliye, endokrinoloji, enfeksiyon hastalıkları, kulak burun boğaz uzmanlık dallarından birine sevkini yapar. Diş ya da diş eti hastalığı tespit edilmiş ise onun tedavisine yönelik planlama yapar. Ancak diş ya da diş eti hastalığı tedavi edilmesine rağmen ağız kokusu devam eden hastaların mutlaka diğer uzmanlık dallarına da müracaat etmesi gerekir. Diş veya diş eti hastalığı ağız kokusu nedeni olmayabilir, eşlik eden başka bir hastalıkta olabilir.
Diş hekimi tedavide neler yapar?
Diş hekimlerinin ağız kokusu kaynağı olan hastalıkları tedavisi üç aşamalıdır. Bu aşamalar:
- İyi bir ağız bakımı: Ağız kokusunun giderilmesinde en önemli aşama iyi bir ağız bakımı alışkanlığıdır. Uygun bir fırça ile uygun şekilde dişlerin fırçalanması, dilin fırçalanması, diş araları için diş ipi ya da arayüz fırçalarının kullanımı önemlidir. Bu şekilde ağız içinde diş üzerinde, diş aralarında veya dişetlerinde biriken bakteriler temizlenebilir. Ağız bakımının bir alışkanlık haline getirilmediği, düzenli bakım ve diş hekimi kontrollerinin yapılmadığı durumda ağız kokusunun tekrarlama riski yüksektir.
- İlaç tedavisi: Diş hekimi ağız gargarası tedavisi önerebilir. Diş ya da diş etinde enfeksiyon varlığında antibiyotik reçete edilebilir.
- Diş ya da diş eti tedavisi: Diş eti hastalıklarının tedavi edilmesi, dişlerin temizlenmesi, diş çürüklerinin dolgu ya da kanal tedavisi ile düzeltilmesi, abse ya da kist varlığında ileri cerrahi müdahale, diş protezlerinin düzeltilmesi gibi tespit edilen soruna göre uygun tedavi seçeneği uygulanır.
Fotoğraf: Street Og’